ÇAY BAHÇELERİNDE GÜBRELEME ve BAKIM

   Güb­re­le­me­de temel amaç top­rak­ta nok­san olan bitki besin ele­ment­le­ri­ni ye­ter­li se­vi­ye­ye ge­tir­mek­tir. Tüm bit­ki­ler­de ol­du­ğu gibi çay bit­ki­si­nin bü­yü­me­si ge­liş­me­si ve ka­li­te­li sür­gün ve­re­bil­me­si için za­ma­nın­da ,çay bit­ki­si ve top­rak­la­rı­na uygun güb­re­le­me ya­pıl­ma­sı ge­rek­li­dir.
    Top­rak­ta bitki besin ele­ment­le­ri be­lir­li bir mik­tar­da bu­lu­nur. Ancak zaman içe­ri­sin­de bit­ki­ler ta­ra­fın­dan alı­nan besin ele­ment­le­ri top­rak­ta za­man­la aza­lır. Bit­ki­le­rin ve­rim­den düş­me­si­ne neden olan bu du­rum­da top­rak­ta aza­lan besin ele­ment­le­ri güb­re­le­me ile ta­mam­la­nır ve bit­ki­le­rin bes­len­me­si ka­li­te­li ürün ver­me­si sağ­la­nır. Özel­lik­le Çay gibi çok yıl­lık bit­ki­le­rin top­rak­tan al­dık­la­rı aynı besin ele­ment­le­ri top­ra­ğın ve­rim­siz hale gel­me­si­ne ve ÇAY bit­ki­sin­de ka­li­te­siz sür­gün , ve­ri­min düşük ol­ma­sı­na neden olur.
    Çay bit­ki­si top­rak ya­pı­sı (asit­lik oranı)PH sı 5.50-6.00 ara­sın­da uygun ge­liş­me gös­te­rir. Çay bit­ki­si PH düşük olan top­rak­lar­da verim dü­şük­lü­ğü gös­te­rir. Kul­la­nı­lan kim­ya­sal güb­re­le­rin öne­ri­len doz­la­rın üze­rin­de ve­ril­me­si top­ra­ğın fi­zik­sel ya­pı­sı­nı bozar ve top­rak ve­rim­siz­le­şir. Çay bah­çe­le­rin­de bitki besin ele­men­ti ek­sik­li­ği­nin doğal çift­lik güb­re­si kul­la­nı­la­rak gi­de­ril­me­si uy­gun­dur. Çift­lik güb­re­si 3-4 yılda bir de­ka­ra 3-4 ton he­sa­bı ile ve­ril­me­li­dir. Çift­lik güb­re­si kul­lan­ma im­ka­nı ol­ma­dı­ğı zaman Kim­ya­sal güb­re­ler­den 25-5-10 NPK özel çay güb­re­si çay bah­çe­le­ri için öne­ril­mek­te­dir. De­ka­ra 60-80 kg kadar ve­ril­me­li­dir. Tav­si­ye edi­len mik­tar dı­şın­da fazla ve­ri­lecek gübre, fazla ürün almak an­la­mı­na gel­me­ye­cek­tir. Pa­ra­mı­zın boşa git­me­si­ne , çevre ve su kay­nak­la­rı­nın kir­len­me­si­ne , Top­rak ya­pı­sı­nın bo­zul­ma­sı­na neden ola­cak­tır. Çay bah­çe­le­rin­de güb­re­le­me ön­ce­si bakım iş­lem­le­ri ya­pıl­ma­lı ot ve yosun kaplı top­rak yü­ze­yi te­miz­len­me­li ,bu­da­nan alan­lar­da ça­pa­la­ma ya­pıl­ma­lı ve güb­re­le­me­de iklim şart­la­rı­na göre 60/70 lik kıs­mın Mart-Ni­san ay­la­rın­da, 30/40 lık kıs­mın 1. sür­gün so­nun­da ve­ril­me­si uy­gun­dur. Çay bah­çe­si­ne gir­me­den sa­de­ce top­la­tı­cı­lık yap­tı­ra­rak sek­tö­rün , bit­ki­nin ya­şa­tıl­ma­sı sür­dü­rü­le­bi­lir de­ğil­dir.
    Çay bah­çe­le­ri­ne özel çay güb­re­si 25-5-10 NPK Güb­re­si çay ocak­la­rı­nın ara­la­rı­na dal­la­rı­nın iz dü­şü­mü­ne set ara­la­rı­na sür­gün oluş­ma­dan iklim ko­şu­la­rı­na göre (Mart ayı ve Nisan ayı ilk haf­ta­sın­da) tav­si­ye edi­len mik­tar­da (de­ka­ra 60-80 kg)doğru bir şe­kil­de ve­ril­me­li­dir. Son yıl­lar­da ve şu anda Gübre fi­yat­la­rın­da­ki aşırı artış dik­ka­te alın­ma­lı ve Bi­linç­siz gübre kul­la­nıl­ma­sın­dan vaz­ge­çil­me­li­dir. Tarım alan­la­rı­na kar yağ­ma­sı ana­do­lu­da çift­çi­ler için bol­luk ve be­re­ket­tir. Çay bah­çe­le­ri­ne bit­ki­nin din­len­me dö­ne­min­de kar yağ­ma­sı­nın top­rak ya­pı­sı­na ,ka­li­te ve ve­ri­me olum­lu et­ki­si var­dır. Kar suyu top­rak­ta­ki mi­ne­ral­le­ri çö­ze­rek bit­ki­le­rin fay­da­lı mi­ne­ral­le­ri (azot-po­tas­yum-kal­si­yum-de­mir) alı­mı­nı sağ­lar.
Güb­re­nin çay bah­çe­le­ri­nin üze­ri­ne serp­me şek­lin­de ve­ril­me­si , ocak­la­rın üze­rin­de kalan güb­re­le­rin değ­nek­ler­le vu­ru­la­rak si

­lin­me­si yan­lış­tır. Böyle uy­gu­la­ma ya­pıl­ma­sı çay bit­ki­si­nin zarar gör­me­si­ne , bit­ki­nin güb­re­den fay­da­lan­ma­dan emek ve pa­ra­nın boşa git­me­si­ne neden olur. Bi­linç­siz bir şe­kil­de ve­ri­len ve top­rak ya­pı­sı­na uygun ol­ma­yan güb­re­le­rin (Nit­rat­lı azot­lu ,Amon­yum sül­fat­lı güb­re­ler) çay bah­çe­le­rin­de sü­rek­li kul­la­nıl­ma­sı top­rak ya­pı­sı­nın bo­zul­ma­sı­na ve çay bit­ki­si­nin top­rak­ta­ki besin ele­ment­le­ri­nin ye­ter­li alı­mı­nı zor­laş­tı­ra­ca­ğı gibi ka­li­te ve verim dü­şük­lü­ğü­ne neden ola­cak­tır. Bi­linç­siz­ce fazla Kim­ya­sal gübre kul­la­nı­mın­dan vaz­geç­me­li­yiz.
    Çay top­rak­la­rı­nın PH de­ğer­le­ri 4.5 in al­tı­na düş­müş­tür. Çay bah­çe­le­rin­de­ki Top­rak PH sının fay­da­lı mik­ro­or­ga­niz­ma­la­rın ya­şa­ya­bi­le­ce­ği PH 5.5-6.5 se­vi­ye­si­ne çı­ka­rıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Top­rak PH sını yük­selt­mek için Top­rak dü­zen­le­yi­ci­si, (Ze­olit , do­la­mit, Le­onar­dit, Tarım Ki­re­ci)150-200 KG atı­la­rak top­ra­ğın mut­la­ka ça­pa­la­ma ile ha­va­lan­dı­rıl­ma­sı verim ve ka­li­te için ge­rek­li­dir. Top­rak dü­zen­le­yi­ci­le­rin top­rak yü­ze­yi­ne atı­la­rak bı­ra­kıl­ma­sı ye­ter­li fayda sağ­la­ma­ya­cak­tır.
    Çay bit­ki­si­nin ve bah­çe­le­rin ko­nu­mu ge­re­ği ça­pa­la­ma ya­pıl­ma­sı açı­sın­dan tarım ki­re­ci-top­rak dü­zen­le­yi­ci uy­gu­la­ma­sı genç­leş­tir­me bu­da­ma­sı­nın ya­pıl­dı­ğı yıl ve bir son­ra­ki yıl atı­la­rak top­rak ça­pa­la­ma ya­pıl­ma­lı­dır. Ka­li­te ve verim ar­tı­şı ol­du­ğu gö­rü­le­cek­tir.
    Bu­da­nan çay bah­çe­si­ne gübre ve­ril­me­si tav­si­ye edil­mez.
    Or­ga­nik tarım hav­za­la­rın­da Çay Bah­çe­le­rin­de kim­ya­sal gübre kul­la­nıl­ma­sı ya­sak­tır.
    Katı Or­ga­nik güb­re­nin top­ra­ğa ka­rış­tı­rı­la­rak en geç Mart ayı so­nu­na kadar de­ka­ra 200-300 kg ve­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir (or­ga­nik çay tarım alan­la­rın­da ay­rı­ca ilk yıl­lar­da yak­la­şık 150-200 kg tarım ki­re­ci) Or­ga­nik Çay ta­rı­mı­na geçen böl­ge­ler­de­ki Üre­ti­ci­ler Or­ga­nik güb­re­de Ba­kan­lık­ça üre­tim iz­ni­ne ve Or­ga­nik ta­rım­da kul­la­nı­la­bi­lir ser­ti­fi­ka­sı­na sahip ol­du­ğu­na bak­ma­lı­dır­lar. Or­ga­nik Çay bah­çe­le­rin­de ser­ti­fi­ka ku­ru­luş­la­rı ta­ra­fın­dan söz­leş­me hü­küm­le­ri ge­re­ği de­ne­tim­le­ri ve kont­rol­le­ri ya­pıl­mak­ta­dır.
    Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­sin­de Çay bah­çe­le­rin­de ; Or­ga­nik Çay için ya­pı­lan ça­lış­ma­la­ra havza bazlı devam edil­me­li­dir. Çay bah­çe­le­rin­de ka­li­te ve verim için TOP­RAK tan baş­la­ya­rak İyi Tarım uy­gu­la­ma­la­rı­na böl­ge­de ya­şa­yan­la­rın des­tek ver­me­le­ri; ge­lecek ne­sil­le­re sağ­lık­lı ürün, ya­şa­na­bi­lir top­rak, hava ve çevre bı­rak­mak adına, sür­dü­rü­le­bi­lir bir çay ta­rı­mı için, çay sek­tö­rü­nün des­tek­len­me­si çayın ge­le­ce­ği açı­sın­dan önem­li­dir.
    Tüm üre­ti­ci­le­ri­mi­ze 2022 yı­lın­da sağ­lık­lı,be­re­ket­li, bol ka­zanç­lar di­le­rim.
                  

Müfit AKMAN
Tzd Şube Başkanı