17. DAĞ HOROZU ŞENLİĞİ 3-5 HAZİRANDA

    Tür­ki­ye’de dağ ho­ro­zu hak­kın­da şen­lik yapan tek il­çe­nin İkiz­de­re ol­du­ğu­nu söy­le­yen İkiz­de­re Be­le­di­ye Baş­ka­nı Hakan Ka­ra­göz’’ Dün­ya­nın çok az sa­yı­da­ki böl­ge­sin­de ya­şa­mı­nı sür­dü­ren Dağ Ho­ro­zu Böl­ge­miz dağ­la­rın­da üre­ti­mi­ni ve ya­şa­mı­nı sür­dü­rü­yor.
    Dağ Ho­ro­zu, Kaf­kas­ya Eko­lo­jik Böl­ge­si’ndeki dağ­la­rın yük­sek ke­sim­le­rin­de ya­şa­yan orta boy bir kuş­tur.
    Ül­ke­miz­de Rize il sı­nır­la­rı yük­sek ke­sim­le­rin­den İkiz­de­re böl­ge­sin­de, do­ğu­da Gür­cis­tan’ın batı sı­nı­rı­na kadar Doğu Ka­ra­de­niz Dağ­la­rı bo­yun­ca, uza­nan dağ­lık alan ile Ar­da­han’ın kuzey ke­sim­le­ri bo­yun­ca ya­şa­dı­ğı bi­lin­mek­te­dir. İlçe­miz­de 16 kez Dağ Ho­ro­zu şen­li­ği­miz ya­pıl­dı.
    2 se­ne­dir pan­de­mi do­la­yı­sıy­la ya­pa­ma­dı­ğı­mız şen­li­ği bu kez 3-5 Ha­zi­ran gün­le­rin­de ya­pa­ca­ğız.
    Çe­şit­li fa­ali­yet­le­ri­miz ola­cak. İlçe­mi­zin bu ko­nu­da do­ğa­yı ko­ru­yan, temiz tutan bir örnek ilçe olma yo­lun­da ça­lış­ma gös­te­ri­yo­ruz Kuş göz­lem­ci­li­ği tu­riz­mi­ni böl­ge­mi­ze çek­mek için baş­la­tı­lan ‘Dağ Ho­ro­zu’ Şen­li­ği­ni bu yıl daha geniş kap­sam­lı bir kon­sep­te ya­pı­yo­ruz.
    Şen­li­ği­mi­zi Be­le­di­ye­miz ve Kay­ma­kam­lı­ğı­mız­la be­ra­ber Tür­ki­ye’nin en yet­kin kuş göz­lem­ci­le­rin­den Birol Ha­ti­noğ­lu ve Hasan Kuy or­ga­ni­zas­yo­nuy­la ya­pa­ca­ğız’’ dedi.
Dağ Ho­ro­zu Doğu Ka­ra­de­niz’de ya­şı­yor
    Kaf­kas­ya Böl­ge­si’nde ya­şa­yan bu Dağ Ho­ro­zu en­de­mik ol­mak­la be­ra­ber Gür­cis­tan, İran, Rusya, Er­me­nis­tan ve Tür­ki­ye’de ya­şı­yor.
    Ül­ke­miz­de­ki 1500 ila 3300 metre yük­sek­lik­te­ki ağaç ye­tiş­me sı­nı­rı üze­rin­de yazın da yeşil ka­la­bi­len ça­yır­lar (alpin) ara­sın­da ya­yı­lış gös­te­ren Dağ Ho­ro­zu, orman ola­rak ge­nel­lik­le huş or­man­la­rı­nı, orman ör­tü­sü­nün aza­la­rak çalı form­lu ya­pı­ya dö­nüş­tü­ğü alan­lar (su­bal­pin) ve yük­sek ça­yır­lık (alpin) böl­ge­ler­de ise or­man­gül­le­rin­den olu­şan or­tam­la­rı yaşam alanı ola­rak ter­cih eder.
    Araş­tır­ma­la­ra göre, ül­ke­miz­de­ki mev­cut Dağ Ho­ro­zu po­pü­las­yo­nu­nun 1000- 1500 birey ara­sın­da ol­du­ğu tah­min edi­li­yor.
    Or­ta­la­ma yaşam sü­re­si 9 yıl olan Dağ Ho­ro­zu­nun erkek ve dişi bi­rey­le­ri renk, boyut, şekil ve dav­ra­nış gibi çe­şit­li özel­lik­ler ba­kı­mın­dan fark­lı­lık gös­te­rir.
    Er­ke­ği­nin, uzun, aşağı doğru kıv­rık ve ça­tal­lı kuy­ru­ğu var­dır.
    Siyah olan tüy­le­ri ya­kın­dan ba­kıl­dı­ğın­da ma­vi-ye­şil renk veren ya­nar­dö­ner­li bir gö­rün­tü­ye sa­hip­tir.
    Om­zun­da beyaz bir leke, göz­le­ri­nin üze­rin­de be­lir­gin şe­kil­de iki yanda kır­mı­zı ibik­le­ri mev­cut­tur. Kanat altı tüy­le­ri be­yaz­dır.
    Dişi Dağ Ho­roz­la­rı ise er­kek­ten kü­çük­tür, üst ta­ra­fı siyah çiz­gi­li, alt ta­ra­fı grim­si kah­ve­ren­gi renk­te­dir.
    Di­şi­nin kuy­ru­ğu er­ke­ğin­kin­den kısa ve kö­şe­li uç­lu­dur.
    Di­şi­ler cin­sel er­gen­li­ğe bi­rin­ci yılın so­nun­da eri­şir­ken, er­kek­ler cin­sel eriş­kin­li­ğe ikin­ci yılın so­nun­da eri­şir­ler.
    Türün üreme mev­si­mi nisan or­ta­sın­dan ha­zi­ran so­nu­na kadar sürer.
    Yılda bir kez ve bir se­fer­de 8-12 adet yu­mur­ta ya­par­lar.
    Di­şi­ler tek baş­la­rı­na ku­luç­ka­ya ya­tar­lar, ge­nel­lik­le yu­va­la­rı­nı yoğun bitki ör­tü­sü al­tı­na ya­par­lar.
    Ku­luç­ka sü­re­si yak­la­şık 20–25 gün­dür.
    Ku­luç­ka dö­ne­mi ile yır­tı­cı­la­rın sal­dı­rı­la­rı so­nu­cu yavru ka­yıp­la­rı ilk bir ayda yarı ya­rı­ya olur.
    Göç­men bir tür ol­ma­yan Dağ Ho­roz­la­rı yaz ay­la­rın­da yük­sek ra­kım­da bu­lu­nur­ken, kış ay­la­rın­da daha alçak ra­kım­lar­da ya­şam­la­rı­nı sür­dü­rür­ler.
    İnsan­lar­dan uzak­ta ya­şa­yan, gö­rül­me­si ve ya­ka­lan­ma­sı zor hay­van­lar­dan bi­ri­si olan Dağ Ho­ro­zu eko­tu­rizm açı­sın­dan önem­li bir tür ol­mak­la be­ra­ber, kuş göz­lem­ci­li­ği için gelen çok sa­yı­da yerli ve ya­ban­cı tu­ris­ti de böl­ge­ye çe­ki­yor.
       

Ha­ber-Fo­to: İsmet KÖ­SOĞ­LU