Yaklaşık 11 bin kişi Türk Tıbbi Onkoloji Derneği'nin "Akciğerimizi Okuyoruz Testi"ni doldurarak akciğer kanseri risklerine karşı bilinçlendi

Türk Tıbbi On­ko­lo­ji Der­ne­ği'nin ak­ci­ğer kan­se­ri­ne yö­ne­lik top­lum­sal far­kın­da­lı­ğı ar­tır­ma he­de­fiy­le Astra Ze­ne­ca'nın ko­şul­suz des­te­ğiy­le ha­ya­ta ge­çir­di­ği www.ak­ci­ge­ri­mi­zi­oku­yo­ruz.com web si­te­si ya­yın­da­ki ilk yı­lı­nı dol­dur­du.

Türk Tıbbi On­ko­lo­ji Der­ne­ği'nin, ikin­ci sık­lık­ta gö­rü­len kan­ser ol­ma­sı­na rağ­men halen en ölüm­cül kan­ser olma özel­li­ği­ni ko­ru­yan ak­ci­ğer kan­se­ri­ne[1] karşı far­kın­da­lı­ğı ar­tır­ma ama­cıy­la Astra Ze­ne­ca'nın ko­şul­suz des­te­ğiy­le ha­ya­ta ge­çir­di­ği "Ak­ci­ğe­ri­mi­zi Oku­yo­ruz" web si­te­si Ak­ci­ğer Kan­se­ri Far­kın­da­lık Ayı'nda ilk yı­lı­nı dol­dur­du.
www.ak­ci­ge­ri­mi­zi­oku­yo­ruz.com ad­re­sin­den ula­şı­la­bi­len web si­te­sin­de, dünya ça­pın­da ve Tür­ki­ye'de kan­ser­den kay­nak­la­nan ölüm­le­rin en yay­gın ne­de­ni olan ak­ci­ğer kan­se­ri­ne dair be­lir­ti, risk fak­tör­le­ri ve yay­gın­lık gibi baş­lık­lar al­tın­da bil­gi­ler yer alı­yor.
Si­te­de yer alan ve zi­ya­ret­çi­le­re ak­ci­ğer kan­se­ri risk fak­tör­le­rin­den han­gi­le­ri­ne maruz kal­dık­la­rı­na dair fikir sa­hi­bi olma im­ka­nı sunan "Ak­ci­ğe­ri­mi­zi Oku­yo­ruz Testi"ni, bir yıl içe­ri­sin­de 11 bine yakın kişi dol­dur­du.
Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı ve­ri­le­ri­ne göre ak­ci­ğer kan­se­ri va­ka­la­rı­nın yüzde 80'inin ne­de­ni­ni oluş­tu­ran tütün tü­ke­tim mik­ta­rı­nın yanı sıra as­best ve ağır me­tal­ler gibi mes­le­ki ve çev­re­sel risk fak­tör­le­ri­ne maruz kalma sık­lı­ğı­nın da öl­çül­dü­ğü test çar­pı­cı bul­gu­lar or­ta­ya koydu.
Ak­ci­ğer kan­se­ri dün­ya­da er­kek­ler ara­sın­da en sık gö­rü­len kan­ser türü iken ka­dın­lar­da da üçün­cü sı­ra­da yer alı­yor.
[2] "Ak­ci­ğe­ri­mi­zi Oku­yo­ruz Testi"ni ise son bir yılda yüzde 64 ora­nın­da er­kek­ler, yüzde 36 ora­nın­da da ka­dın­lar dol­dur­muş bu­lu­nu­yor.
Test for­mu­nun dol­du­rul­ma ora­nın­da şehir da­ğı­lı­mın­da İstan­bul (%32), An­ka­ra (%12) ve İzmir (%11) ilk üç sı­ra­yı pay­la­şı­yor. Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rın yaş ara­lık­la­rı ise şöyle sı­ra­la­nı­yor:
• 31-40 Yaş: %34
• 41-50 Yaş: %25
• 18-30 Yaş: %24
• 51+ Yaş : %17
Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rın yüzde 43'ü si­ga­ra ya da tütün ürünü kul­lan­dı­ğı­nı be­lir­tir­ken, ya­şam­sal ve çev­re­sel risk fak­tör­le­ri­ne maruz kalma oran­la­rı şöyle sı­ra­la­nı­yor:
• Si­ga­ra kul­la­nan­la­rın yüzde 70'ini er­kek­ler oluş­tu­ru­yor.
• Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rın yüzde 19,5'i bir dönem si­ga­ra kul­la­nıp ha­li­ha­zır­da si­ga­ra kul­la­nı­mı­nı bı­rak­mış bu­lu­nu­yor, yüzde 8'i ise ken­di­si­ni pasif içici ola­rak ta­nım­lı­yor.
• Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rın yüzde 4,4'ü as­best, radon, ar­se­nik, be­ril­yum, kad­mi­yum, uran­yum, vinil klo­rid, nikel kro­mat, kömür ürün­le­ri, pet­rol ürün­le­ri gibi kan­se­re yol açan kim­ya­sal­la­ra maruz kal­dı­ğı­nı bil­di­ri­yor.
• Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rın yüzde 3,5'i KOAH has­ta­sı, yüzde 2,6'sı ise verem (tü­ber­kü­loz) has­ta­lı­ğı geç­mi­şi­ne sahip.
• Test for­mu­nu dol­du­ran­la­rınyüzde 0,6'sı daha önce ak­ci­ğer kan­se­ri ge­çir­di­ği­ni be­lir­tir­ken, yüzde 23,3'ü ise aile­sin­de (kan bağı ta­şı­dı­ğı ak­ra­ba­la­rın­da) ak­ci­ğer kan­se­ri va­ka­sı gör­dük­le­ri­ni ifade edi­yor.Tür­ki­ye'nin ak­ci­ğer kan­se­ri gö­rül­me sık­lı­ğın­da yüz binde 40 ile dün­ya­da ilk 10 ülke ara­sın­da[3] yer al­dı­ğı­nı ha­tır­la­tan Türk Tıbbi On­ko­lo­ji Der­ne­ği Genel Sek­re­te­ri Doç. Dr. Özlem Sön­mez, Ak­ci­ğer Kan­se­ri Far­kın­da­lık ayı kap­sa­mın­da şu açık­la­ma­yı ya­pı­yor: "Ak­ci­ğer kan­se­ri için etkin bir ta­ra­ma yön­te­mi henüz bu­lun­ma­mak­la bir­lik­te, tütün kont­ro­lü ak­ci­ğer kan­se­ri­ne karşı mü­ca­de­le­nin en etkin ara­cı­dır. Her yıl ol­du­ğu gibi bu yıl da Ak­ci­ğer Kan­se­ri Far­kın­da­lık Ayı çer­çe­ve­sin­de hal­kı­mı­zı ak­ci­ğer kan­se­ri risk fak­tör­le­ri­ne karşı bil­gi­len­dir­me­yi amaç­lı­yo­ruz. Ak­ci­ğer kan­se­ri cer­ra­hi, he­de­fe yö­ne­lik te­da­vi­ler, im­mü­no­te­ra­pi, rad­yo­te­ra­pi, ke­mo­te­ra­pi gibi fark­lı se­çe­nek­le­ri içe­ren mul­ti­di­sip­li­ner bir te­da­vi ça­lış­ma­sı ge­rek­ti­ri­yor. Bunun­la bir­lik­te en çok önem ta­şı­yan adım­lar­dan biri, ‘bi­linç­len­me'. Bir yıl içe­ri­sin­de si­te­mi­zi zi­ya­ret eden ve tes­ti­mi­zi yapan 11 bine yakın ki­şi­nin ya­şa­mı­na do­kun­duk. He­de­fi­miz önü­müz­de­ki dö­nem­de bu sa­yı­yı daha da ar­tır­mak­tır."
Ak­ci­ğer kan­se­ri nedir?
Ak­ci­ğer kan­se­ri; ya­pı­sal ola­rak nor­mal ak­ci­ğer do­ku­sun­dan olan hüc­re­le­rin ih­ti­yaç ve kont­rol dışı ço­ğa­la­rak ak­ci­ğer için­de bir kitle (tümör) oluş­tur­ma­sı­dır. Bu­ra­da olu­şan kitle ön­ce­lik­le bu­lun­du­ğu or­tam­da büyür, daha ile­ri­ki aşa­ma­lar­da ise çevre do­ku­la­ra veya do­la­şım yo­luy­la uzak or­gan­la­ra ya­yı­la­rak (ka­ra­ci­ğer, kemik, beyin vb. gibi) ha­sa­ra yol açar. Bu ya­yıl­ma­ya me­tas­taz adı ve­ri­lir. Ak­ci­ğer kan­se­ri­nin neden ol­du­ğu bulgu ve şi­ka­yet­le­rin olu­şu­mu için bir­kaç yıl geçer ve has­ta­lık ileri ev­re­ye ge­lin­ce­ye kadar fark edil­me­ye­bi­lir. Ak­ci­ğer kan­se­ri ta­nı­sı ko­nu­lan has­ta­lar­da be­lir­ti­ler tü­mö­rün ak­ci­ğer için­de­ki yer­le­şi­mi­ne, bü­yük­lü­ğü­ne, ya­yı­lım ye­ri­ne ve ya­yıl­ma de­re­ce­si­ne bağlı ola­rak çe­şit­li­lik gös­te­rir.
[4] Tü­mö­rün ken­di­si­nin ve göğüs içi ya­yı­lı­mı­na bağlı en sık be­lir­ti­ler şöyle sı­ra­la­nı­yor:
• Geç­me­yen veya gi­de­rek kö­tü­le­şen ök­sü­rük
• Ök­sü­rür­ken kan veya kanlı bal­gam çı­kar­mak
• Derin nefes alır­ken, ök­sü­rür­ken veya gü­ler­ken kö­tü­le­şen göğüs ağ­rı­sı
• İştah­sız­lık, hal­siz­lik, yor­gun­luk ve kilo kaybı
• Ses kı­sık­lı­ğı
• Nefes dar­lı­ğı
• Sü­rek­li tek­rar­la­yan veya geç­me­yen bron­şit veya za­tür­re gibi ak­ci­ğer en­fek­si­yon­la­rı
Si­te­ye eriş­mek için: www.ak­ci­ge­ri­mi­zi­oku­yo­ruz.com
Kay­nak­lar:
Ak­ci­ğe­ri­mi­zi Oku­yo­ruz 2020 Kasım - 2021 Kasım arası test so­nuç­la­rı

Ha­ber-Fo­to: Dilek Özcan