Karadeniz'e 'Çay Göçü' Öncesi ‘Karantina' Önerisi

Doğu Ka­ra­de­niz'de, mayıs ayın­da baş­la­ya­cak çay ta­rı­mı için hasat dö­ne­min­de geçen yıl ol­du­ğu gibi büyük kent­ler­den böl­ge­ye 100 binin üze­rin­de üre­ti­ci­nin gel­me­si bek­le­ni­yor. Uz­man­lar, hasat se­zo­nu ön­ce­si böl­ge­ye ge­le­cek­le­re ka­ran­ti­na­ya alı­na­rak, test uy­gu­lan­ma­sı­nı öne­ri­yor.

Doğu Ka­ra­de­niz'de, Rize, Trab­zon, Art­vin ve Gi­re­sun il­le­rin­de, 830 bin dekar alan­da 1 mil­yon üre­ti­ci aile ta­ra­fın­dan ya­pı­lan yaş çay üre­ti­min­de hasat dö­ne­mi yak­la­şı­yor. Çay ta­rı­mın­da geçen yıl ol­du­ğu gibi büyük kent­ler­den böl­ge­ye 100 binin üze­rin­de üre­ti­ci ve işçi ge­lecek. Büyük ço­ğun­lu­ğu İstan­bul ve An­ka­ra'dan böl­ge­ye ge­lecek üre­ti­ci­le­rin mayıs ayı ba­şın­da yola çık­ma­sı bek­le­ni­yor.

Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı'nın ve­ri­le­ri­ne göre 'çok yük­sek risk­li iller' ara­sın­da yer alan Ka­ra­de­niz il­le­ri­ne ya­pı­la­cak çay göçü vaka ar­tış­la­rı­na neden ola­bi­le­ce­ği en­di­şe­si oluş­tur­du. Bu ta­ri­he kadar va­ka­la­rın azal­tıl­ma­sı­nın önem­li ol­du­ğu uya­rı­sın­da bu­lu­nan uz­man­lar, hasat se­zo­nu ön­ce­si böl­ge­ye ge­le­cek­le­re ka­ran­ti­na­ya alı­na­rak, test uy­gu­lan­ma­sı­nı öne­ri­yor.
PROF. DR. AYDIN: ÇAY GÖÇÜ VİRÜSÜN TA­ŞIN­MA­SIN­DA RİSK YA­RA­TA­CAK
Ka­ra­de­niz Tek­nik Üni­ver­si­te­si (KTÜ) Tıbbi Mik­ro­bi­yo­lo­ji Ana­bi­lim Dalı Baş­ka­nı Prof. Dr. Faruk Aydın, çay gö­çü­nün vi­rü­sün ta­şın­ma­sı açı­sın­dan risk ya­ra­ta­ca­ğı­nı söy­le­di.
Son haf­ta­da­ki vaka ar­tı­şıy­la vi­rü­sün yük­sel­me tren­di­ne geç­ti­ği­ne dik­kat çeken Prof. Dr. Aydın, "Rize'deki iş gücü mev­cut nüfus ne­de­niy­le ya­pı­la­ma­mak­ta. Başka il­ler­den, başka böl­ge­ler­den iş gücü temin edil­mek­te. Hatta bazı yıl­lar Gür­cis­tan'dan da iş gücü temin edi­li­yor­du. Bu yıl ko­ro­na­vi­rüs yük­sek oran­da bu­lu­nu­yor. İlginç olan ise mu­tas­yon­lu virüs Rize'de böl­ge­nin diğer il­le­ri kadar değil, yüzde 10 ci­va­rın­da bu­lun­ma­sı, bunun daha yük­sel­me tren­din­de ol­du­ğu­nu gös­te­ri­yor. Mev­cut ris­kin daha da art­ma­ya devam et­ti­ği­ni söy­le­mek müm­kün. Zaten son haf­ta­da da Rize'de 100 bin ki­şi­ye düşen vaka oranı art­mış du­rum­da. Aynı ön­lem­le­rin sür­dü­rül­me­si du­ru­mun­da va­ka­la­rın ar­ta­ca­ğı­nı ön­gö­rü­yo­ruz" dedi.
‘ÇAY İŞÇİLERİNE KARŞI ÖNLEM ALIN­MA­LI'
Kent­te ye­ter­li aşı­la­ma sa­yı­sı­na ula­şı­la­ma­dı­ğı­nı ve çay iş­çi­le­ri­nin genç nüfus ol­du­ğu­na dik­kat çeken Prof. Dr. Aydın, "Rize'de yak­la­şık 75 bin kişi aşı­lan­mış. Top­lam nü­fu­sun yak­la­şık 350 bin ci­va­rın­da ol­ma­sıy­la or­ta­la­ma hesap ya­par­sak yüzde 20 ci­va­rın­da insan aşı­lı­dır. Bunun ge­ne­li de yaşlı grup­tur. 65 yaş ve üzeri, sağ­lık­çı­lar ile bazı özel bazı sek­tör­ler aşı­lan­dı. Çay sek­tö­rün­de ça­lı­şan in­san­la­rın aşı­sız olma oranı hala yük­sek. Aşı­la­ma­la­rın bu yaş gru­bu­na in­me­me­si du­ru­mun­da sek­tö­rün mayıs ayı iş­lem­le­ri­ni risk al­tın­da yap­ma­sı gö­rü­le­bi­lir. Vi­rü­sün var­lı­ğın­da çay top­la­ma iş­le­ri­nin ve nak­li­nin ya­pı­la­bil­me­si için bu iş­çi­le­re yö­ne­lik bazı ön­lem­le­rin alın­ma­sı gerek" diye ko­nuş­tu.
‘KA­RANTİNA' VE ‘TEST' ÖNERİSİ
Böl­ge­de vi­rü­sün ya­yı­lı­mı­nın kont­rol al­tın­da tu­tul­ma­sı için sıkı ted­bir­ler alın­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni vur­gu­la­yan Prof. Dr. Aydın, "Dı­şa­rı­dan gelen iş­çi­le­rin ka­ran­ti­na­ya alı­na­rak belli bir süre göz­lem­len­me­si­nin ya­nın­da test­ler ya­pı­la­bi­lir. Ça­lış­tık­la­rı böl­ge­de ve kal­dık­la­rı yer­ler­de­ki in­san­la­rın sağ­lık du­ru­mu­nun da bi­lin­me­si ge­re­ki­yor. İşle­ri­ni ta­mam­la­dık­tan sonra geri dö­nüş­le­rin­de de bu­ra­dan ala­cak­la­rı vi­rü­sü kendi böl­ge­le­ri­ne ta­şı­ma risk­le­ri açı­sın­dan da yine bir de­ğer­len­dir­me­nin doğru şe­kil­de ya­pıl­ma­sı ül­ke­miz­de ko­ro­na­vi­rüs bu­la­şı­nın kont­rol al­tın­da tu­tul­ma­sı ba­kı­mın­dan doğru bir yak­la­şım ola­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum" ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı.
ZİRAAT ODASI: 10 GÜN İZO­LAS­YON­DA KAL­MA­LI­LAR
Rize'nin De­re­pa­za­rı Zi­ra­at Odası Baş­ka­nı Bün­ya­min Al­bay­rak, pan­de­mi ile geçen yıl­dan edin­dik­le­ri tec­rü­be ol­du­ğu­nu be­lir­te­rek, "Bu tec­rü­be­ler­le bu yılki çay se­zo­nun­da yol ala­ca­ğız. Kı­sıt­la­ma bek­le­mi­yo­ruz, HES kod­la­rı ile böl­ge­ye giriş yap­tık­la­rı tak­dir­de te­dir­gin­li­ği or­ta­dan kal­dı­ra­cak­tır. Ancak bir yı­ğıl­ma olur­sa bir en­di­şe or­ta­ya çıkar. Şu anda tek bek­len­ti­miz üre­ti­ci­le­rin er­ken­den böl­ge­ye giriş yap­ma­la­rı, çay bah­çe­si­ne gir­me­den önce evin­de 10 gün­lük bir izo­las­yon ge­çir­me­le­ri. Gübre za­ma­nı geldi, bazı üre­ti­ci­ler böl­ge­ye gel­me­ye baş­la­dı. Gör­dü­ğü­müz, üre­ti­ci­ler­de bir bi­linç oluş­muş, du­yar­lı­lık var, gel­dik­le­ri ilk anda in­san­lar­la temas kur­mak­tan ka­çı­yor­lar. Hem ken­di­le­ri­ne hem de ak­ra­ba ve kom­şu­la­rı­na zarar ver­mek is­te­mi­yor­lar" dedi.
‘TEDBİR ALMAK ZO­RUN­DA­YIZ'
Çay üre­ti­ci­si Me­la­hat Köse de, "Ge­len­ler has­ta­lık ge­ti­ri­yor, biz de kor­ku­yo­ruz. Şu an köyde az kişi var, ge­len­ler­le bu sayı çok ar­ta­cak. Ge­len­ler bir­kaç gün ka­ran­ti­na­da dur­sun­lar, hemen çay­lı­ğa, çay alım ye­ri­ne git­me­sin­ler, has­ta­lı­ğı yay­ma­sın­lar. Zaten bir se­ne­dir kor­kuy­la ya­şı­yo­ruz. 10 günü ka­ran­ti­na­da ge­çi­rir­ler­se on­la­rın da içi rahat olur bizim de" diye ko­nuş­tu. Mü­zey­yen Ka­ra­du­man ise, "Dı­şa­rı­dan ge­lecek üre­ti­ci­ler ke­sin­lik­le ken­di­le­ri­ni izole et­me­li­ler. Çünkü vaka sa­yı­la­rı ye­ni­den ar­tış­la. Ted­bir almak mec­bu­ri­ye­tin­de­yiz" dedi.
‘SO­RUN­SUZ SE­ZO­NU AT­LA­TA­CA­ĞIZ'
Çay hasat dö­ne­min­de il dı­şın­dan çok sa­yı­da üre­ti­ci­nin ge­le­ce­ği­ni söy­le­yen Se­la­hat­tin Ka­ra­du­man, "İl dı­şın­da­ki üre­ti­ci­le­rin gel­me­si ile be­ra­ber nüfus hızla ço­ğa­la­cak, olu­şa­bi­lecek vaka ar­tış­la­rı­nın önüne de ancak izo­las­yon­la ge­çe­bi­li­riz.
Geçen yılki gibi bir izo­las­yon şart, yoksa va­ka­lar artar. Üre­ti­ci­nin böl­ge­ye gel­me­si şart, çay bizim geçim kay­na­ğı­mız. Geçen yıl ol­du­ğu gibi üre­ti­ci­ler ça­yı­na sahip çı­ka­cak, pan­de­mi ku­ral­la­rı­na uya­cak, so­run­suz bir şe­kil­de bu se­zo­nu da at­la­ta­ca­ğız" ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı.

Haber Merkezi