Yumurtalık (over) kanseri dünya çapında kadınlar arasında en sık görülen 10 kanser türünden biri

Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği yu­mur­ta­lık (over) kan­se­ri ile mü­ca­de­le eden has­ta­la­ra yar­dım­cı olmak ama­cıy­la "Yu­mur­ta­lık Kan­se­ri ile Ya­şa­mak" reh­be­ri­ni ya­yın­la­dı. Ast­ra­Ze­ne­ca Tür­ki­ye'nin ko­şul­suz des­te­ğiy­le ha­zır­la­nan bil­gi­len­dir­me do­kü­ma­nı, dünya ça­pın­da ka­dın­lar ara­sın­da en sık gö­rü­len 10 kan­ser tü­rün­den biri olan yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne iliş­kin temel bil­gi­le­ri bir araya ge­ti­ri­yor.

Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği, 8 Mayıs Dünya Yu­mur­ta­lık (Over) Kan­se­ri Günü'nde yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne iliş­kin far­kın­da­lı­ğı ar­tır­ma ve yu­mur­ta­lık kan­se­ri teş­hi­si ko­nu­lan ka­dın­la­ra has­ta­lık yol­cu­lu­ğu­na iliş­kin bilgi verme ama­cıy­la "Yu­mur­ta­lık Kan­se­ri ile Ya­şa­mak" baş­lık­lı bir reh­ber ya­yın­la­dı. Reh­ber, yu­mur­ta­lık kan­se­ri­nin gö­rül­me sık­lı­ğı, gö­rül­dü­ğü yaş grubu, risk fak­tör­le­ri, ge­ne­tik tanı ve te­da­vi gibi bil­gi­le­ri içer­me­siy­le bu alan­da top­lu­ma yö­ne­lik ha­zır­la­nan ilk kap­sam­lı ça­lış­ma ola­rak öne çı­kı­yor.
Ka­dın­la­rın üreme (yu­mur­ta üret­me) or­ga­nı ola­rak görev yapan yu­mur­ta­lık­lar­da ya da fal­lop tüp­le­rin­de anor­mal bir şe­kil­de bü­yü­yen hüc­re­ler­den kay­nak­la­nan yu­mur­ta­lık kan­se­ri, dünya ça­pın­da ka­dın­lar ara­sın­da en sık gö­rü­len se­ki­zin­ci kan­ser türü olma özel­li­ği­ni ta­şı­yor ve ağır­lık­lı ola­rak 50 yaşın üze­rin­de­ki, me­no­poz son­ra­sı dö­ne­mi ya­şa­yan ka­dın­lar­da gö­rü­lü­yor. Dünya Sağ­lık Ör­gü­tü 2020 ve­ri­le­ri­ne göre dün­ya­da her yıl yak­la­şık 314 bin, Tür­ki­ye'de ise yak­la­şık 4 bin ka­dı­na yu­mur­ta­lık kan­se­ri teş­hi­si ko­nu­lu­yor.
Yu­mur­ta­lık kan­se­ri­nin kesin ne­de­ni­nin bi­lin­me­di­ği­ni ve ilk ev­re­le­rin­de ge­çi­ci şi­ka­yet­ler oluş­tur­ma­sı ne­de­niy­le ge­nel­lik­le has­ta­lar ta­ra­fın­dan fark edil­me­di­ği­ni ha­tır­la­tan Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği, "Yu­mur­ta­lık Kan­se­ri ile Ya­şa­mak" reh­be­ri­nin has­ta­lı­ğın hem fi­zik­sel hem de psi­ko­lo­jik yön­le­ri­ne dair bil­gi­le­ri tek çatı al­tın­da top­la­dık­la­rı­nın al­tı­nı çiz­di­ler.
Yu­mur­ta­lık kan­se­ri teş­hi­si ko­nul­du­ğu andan iti­ba­ren has­ta­lar için be­lir­siz­lik­le­rin gi­de­ril­me­si­nin önem­li ol­du­ğu­nu be­lir­ten uz­man­lar, "Bu has­ta­lık­la ya­şa­yan ka­dın­la­rın, aynı ta­nı­yı alan bin­ler­ce başka kadın ol­du­ğu­nu bil­me­si ve ge­rek­li bil­gi­le­re ula­şa­bil­me­si­nin te­da­vi yol­cu­lu­ğu­nu olum­lu yönde et­ki­le­di­ği­ni ifade et­ti­ler. Ha­zır­la­dık­la­rı reh­ber­le yu­mur­ta­lık kan­se­ri ile mü­ca­de­le eden has­ta­la­rın akıl­la­rı­na ge­le­bi­lecek en temel so­ru­la­ra yanıt ver­me­ye ça­lış­tık­la­rı­nı be­lirt­ti­ler.
Yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne iliş­kin risk fak­tör­le­ri­nin yer al­dı­ğı reh­ber­de hiç doğum yap­ma­mış olmak, erken menst­ru­as­yon ve geç me­no­poz, obe­zi­te, aile öy­kü­sü ve BR­CA1-2 mu­tas­yo­nu gibi fak­tör­le­rin yu­mur­ta­lık kan­se­ri ris­ki­ni ar­tır­dı­ğı vur­gu­la­nır­ken, doğum kont­rol hapı kul­la­nı­mı, em­zir­me ve fal­lop tüp­le­ri­nin çı­ka­rıl­ma­sı gibi ön­lem­le­rin riski azal­tan fak­tör­ler ara­sın­da ol­du­ğu be­lir­ti­li­yor. Yu­mur­ta­lık kan­se­ri­nin tüm ev­re­le­rin­de gö­rü­len be­lir­ti­ler, ka­rın­da şiş­lik, kalça veya karın böl­ge­sin­de ağrı, ka­bız­lık, ishal, sık id­ra­ra çıkma ih­ti­ya­cı, va­ji­nal ka­na­ma ve yor­gun­luk hissi ola­rak sı­ra­la­nır­ken, daha ileri saf­ha­lar­da iştah kaybı, ha­zım­sız­lık, nefes dar­lı­ğı ve şiş­kin­lik hissi gibi be­lir­ti­le­rin or­ta­ya çı­ka­bi­le­ce­ği ifade edi­li­yor. Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği gö­rü­şü­nü şöyle bil­di­ri­yor:
"Bu şi­ka­yet­le­ri ya­şı­yor­sa­nız bir dok­to­ra da­nış­ma­lı­sı­nız. Ancak, bu be­lir­ti­le­rin diğer bir­çok has­ta­lık­ta da gö­rü­le­bi­le­ce­ği ve yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne özgü ol­ma­dı­ğı unu­tul­ma­ma­lı­dır."
Yu­mur­ta­lık kan­se­ri olu­şu­mun­da aile öy­kü­sü­nün ro­lü­ne de dik­kat çeken uz­man­lar, bir ka­dı­nın yu­mur­ta­lık kan­se­ri ge­liş­ti­rip ge­liş­tir­me­ye­ce­ği ko­nu­sun­da aile öy­kü­sü­nün çok önem­li bir rol oy­na­dı­ğı­nı vur­gu­lu­yor­lar. Bi­rin­ci de­re­ce ak­ra­ba­sın­da yu­mur­ta­lık kan­se­ri olan bir ka­dı­nın, böyle bir aile öy­kü­sü ol­ma­yan bir ka­dı­na kı­yas­la yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne ya­ka­lan­ma ris­ki­nin iki kat­tan daha fazla ol­du­ğu ifade edi­li­yor. Ka­lıt­sal yu­mur­ta­lık kan­se­ri­ne sahip ka­dın­lar, has­ta­lı­ğa, ka­lıt­sal ol­ma­yan ka­dın­la­ra göre yak­la­şık 10 yıl daha erken ya­ka­lan­ma eği­li­min­de­dir­ler.
Yu­mur­ta­lık kan­se­ri yö­ne­ti­mi ve te­da­vi­si­nin bir­bi­rin­den fark­lı pek çok tıbbi bran­şın ortak ça­lış­ma­sı ile ya­pıl­dı­ğı­nın al­tı­nı çizen der­nek üye­le­ri, yu­mur­ta­lık kan­se­ri­nin te­da­vi­si­ne iliş­kin şu bil­gi­le­ri pay­laş­tı­lar: "Has­ta­lı­ğın te­da­vi ve yö­ne­tim ekibi içe­ri­sin­de ji­ne­ko-on­ko­log, me­di­kal on­ko­log, rad­yas­yon on­ko­lo­ğu, pa­to­log, tıbbi ge­ne­tik uz­ma­nı, rad­yo­log, nük­le­er tıp uz­ma­nı, psi­ko­log, kan­ser te­da­vi­si ko­nu­sun­da tec­rü­be­li ve eği­tim­li hem­şi­re, sos­yal hiz­met uz­ma­nı, fiz­yo­te­ra­pi uz­ma­nı ve di­ye­tis­yen yer alır. Yu­mur­ta­lık kan­se­ri ta­nı­lı has­ta­lar­da bi­rin­cil te­da­vi cer­ra­hi­dir. Cer­ra­hi­yi ta­ki­ben ge­nel­lik­le ke­mo­te­ra­pi uy­gu­la­nır. Uygun has­ta­lar­da tü­mö­rün bes­len­me­si ve bü­yü­me­si­ni en­gel­le­mek için fark­lı te­da­vi se­çe­nek­le­ri uy­gu­la­na­bi­lir".
Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği:
Ji­ne­ko­lo­jik kan­ser­ler ile il­gi­li so­run­la­rı dünya stan­dart ve öl­çek­le­rin­de çö­züm­le­me ama­cıy­la 1989 yı­lın­da ku­ru­lan Türk Ji­ne­ko­lo­jik On­ko­lo­ji Der­ne­ği, üye­le­ri­nin bilgi, de­ne­yim ve uy­gu­la­ma­la­rı­nı ge­liş­tir­me­si­ne kat­kı­da bu­lun­ma­yı ve uy­gu­la­na­cak te­da­vi yön­tem­le­ri­ni en üst dü­zey­de stan­dar­di­ze ede­bil­me­yi he­def­li­yor. Ji­ne­ko­lo­jik on­ko­lo­ji ile il­gi­le­nen he­kim­le­rin bilgi ve pay­la­şım ih­ti­yaç­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı­na des­tek olan der­nek, böl­ge­sel, ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı top­lan­tı­lar ara­cı­lı­ğıy­la gün­cel bilgi pay­la­şı­mı im­kan­la­rı ya­ra­tı­yor.

Haber: Mustafa SAKLI