RTEÜ: Çay Kanun Taslak Çalışmasını Tamamlanarak Bakanlığa Gönderdi

RTEÜ'de çay ka­nu­nu ha­zır­lan­ma­sı ama­cıy­la ku­ru­lan iki ko­mis­yon­ca oluş­tu­ru­lan çay ka­nu­nu tas­lak ça­lış­ma­sı­nın ta­mam­lan­dı­ğı ve ba­kan­lı­ğa gönderildiği bil­di­ril­di.

Recep Tay­yip Er­do­ğan Üni­ver­si­te­si (RTEÜ) Çay İhti­sas­laş­ma Ko­or­di­na­tör­lü­ğün­den ya­pı­lan açık­la­ma­da, Tarım ve Orman Ba­ka­nı Bekir Pak­de­mir­li'nin ka­tı­lı­mıy­la 4 Eylül 2020'de dü­zen­le­nen top­lan­tı­da, yaş çay sek­tö­rü­nün so­run­la­rı­nın gi­de­ril­me­si ve çay ka­nu­nu oluş­tu­rul­ma­sı için ça­lış­ma baş­la­tıl­dı­ğı be­lir­til­di.
RTEÜ Çay İhti­sas­laş­ma Ko­or­di­na­tör­lü­ğü ön­cü­lü­ğün­de il­gi­li ça­lış­ma­nın baş­la­tıl­dı­ğı ak­ta­rı­lan açık­la­ma­da, ko­or­di­na­tör­lük ta­ra­fın­dan çay ka­nu­nu ile il­gi­li ça­lış­ma­la­rı yü­rüt­mek için tek­nik ve hu­ku­ki olmak üzere iki ayrı ko­mis­yon oluş­tu­rul­du­ğu ifade edil­di. Açık­la­ma­da, ko­mis­yon­la­rın, başta çay üre­ti­ci­le­ri olmak üzere il­gi­li pay­daş­la­rın kabul ede­bi­le­ce­ği ve çay ta­rı­mı­nın dünya stan­dart­la­rın­da sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­ni sağ­la­ya­cak bir çay kanun tas­la­ğı or­ta­ya çı­ka­ra­bil­mek içi yol ha­ri­ta­sı be­lir­le­di­ği ve bu çer­çe­ve­de bir dizi ça­lış­ma yü­rüt­tü­ğü kay­de­di­le­rek, yü­rü­tü­len ça­lış­ma­la­rın çay ka­nu­nu tas­la­ğı­na önem­li kat­kı­lar sağ­la­dı­ğı­na vurgu ya­pıl­dı. Ko­mis­yon­lar ta­ra­fın­dan çay ta­rı­mı ya­pı­lan ül­ke­ler­de­ki çayla il­gi­li kanun ve yö­net­me­lik­ler gibi yasal dü­zen­le­me­ler ile Tür­ki­ye'de bu­gü­ne kadar yü­rü­tü­len çay ka­nu­nu tas­lak ça­lış­ma­la­rı­nın temin edil­di­ği ve ti­tiz­lik­le in­ce­len­di­ği be­lir­ti­len açık­la­ma­ya şöyle devam edil­di: 'Ay­rı­ca bu ça­lış­ma­lar­la il­gi­li ya­pıl­mış de­ğer­len­dir­me ve yo­rum­lar da göz­den ge­çi­ril­miş­tir. ÇAY­KUR Genel Mü­dür­lü­ğü, Rize Ti­ca­ret Bor­sa­sı, Rize Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası, Rize Zi­ra­at Odası, Ulu­sal Çay Kon­se­yi, Rize Zi­ra­at Mü­hen­dis­le­ri Odası, en çok kuru çay üre­ti­mi yapan fir­ma­lar da dahil olmak üzere çay ta­rı­mı ya­pı­lan böl­ge­ler olan Rize, Art­vin, Trab­zon ve Gi­re­sun il­le­rin­de­ki top­lam 35 kurum ve ku­ru­lu­şa, ha­zır­la­na­cak çay ka­nu­nu hak­kın­da­ki görüş ve öne­ri­le­ri ile ya­pı­la­cak olan ka­nun­dan bek­len­ti­le­ri so­rul­muş ve ce­vap­lar alın­mış­tır. Tek­nik ve hukuk ko­mis­yon­la­rı­mız ta­ra­fın­dan çay ka­nu­nu ile il­gi­li ola­rak pay­daş­lar­dan gelen görüş ve öne­ri­ler, ön­ce­den yü­rü­tül­müş olan çay kanun tas­lak ça­lış­ma­la­rı ve on­la­ra ya­pı­lan yo­rum­lar ile fark­lı ül­ke­ler­de çayla il­gi­li ya­pıl­mış yasal dü­zen­le­me­ler de dik­ka­te alı­na­rak çay ka­nu­nu tas­lak ça­lış­ma­sı oluş­tu­rul­muş­tur.' Açık­la­ma­da, çay ka­nu­nu yol ha­ri­ta­sı­nın dör­dün­cü ve son aşa­ma­sın­da ko­mis­yon­lar ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan çay ka­nu­nu tas­la­ğı­nın ön­ce­lik­le sek­tö­rü tem­sil eden kurum ve ku­ru­luş­la­rın tem­sil­ci­le­ri olmak üzere il­gi­li diğer pay­daş­lar­la madde madde ay­rın­tı­lı bir şe­kil­de de­ğer­len­di­ril­di­ği ve ça­lış­ma­ya nihai şek­li­nin ve­ri­le­rek çay ka­nu­nu tas­la­ğı ça­lış­ma­sı­nın Ba­kan­lı­ğa ile­til­di­ği kay­de­dil­di. Bütün bu ça­lış­ma­lar ya­pı­lır­ken ili­mi­zin mil­let­ve­kil­le­ri ve Tarım ve Orman Ba­kan­lı­ğı yet­ki­li­le­ri ile de ko­nu­nun bütün bo­yut­la­rıy­la de­ğer­len­di­ril­di­ği, Mil­let­ve­kil­le­ri­miz ile Ba­kan­lık­ta­ki il­gi­li ki­şi­le­rin de görüş, öneri ve kat­kı­la­rı­nın alın­dı­ğı ve çay kanun tas­la­ğı ça­lış­ma­sı­nın 5 aşa­ma­dan oluş­tu­ğu ifade edi­len açık­la­ma­da, "Söz ko­nu­su aşa­ma­lar­dan ge­çi­le­rek ha­zır­lan­mış olan ça­lış­ma 5 bö­lüm­den oluş­mak­ta­dır. Bi­rin­ci bö­lüm­de ‘Amaç Kap­sam ve Ta­nım­lar', ikin­ci bö­lüm­de ‘Yaş Çay Ta­rı­mı ve Sa­tı­şı', üçün­cü bö­lüm­de ‘Kuru Çay Üre­ti­mi ve Sa­tı­şı', dör­dün­cü bö­lüm­de ‘İdari Yap­tı­rım­lar' ve be­şin­ci bö­lüm­de de ‘Son Hü­küm­ler' yer al­mak­ta­dır. Çay ka­nu­nu ile il­gi­li ça­lış­ma, sağ­lık­lı bir ze­min­de yü­rü­tü­le­bil­me­si, her­han­gi bir spe­kü­las­yo­na mey­dan ve­ril­me­me­si ve bir­ta­kım tar­tış­ma­la­ra konu edi­le­rek aka­me­te uğ­ra­ma­ma­sı için büyük bir ti­tiz­lik­le yü­rü­tül­müş­tür."

İşte RTEÜ Çay İhti­sas­laş­ma Ko­or­di­na­tör­lü­ğün­den ya­pı­lan o açık­la­ma: "Üni­ver­si­te­le­rin eği­tim-öğ­re­tim ve araş­tır­ma ge­liş­tir­me fa­ali­yet­le­rin­den sonra en önem­li gö­rev­le­rin­den biri de için­de bu­lun­duk­la­rı top­lu­mun so­run­la­rıy­la il­gi­len­me­le­ri ve top­lu­ma yol gös­te­ri­ci ol­ma­la­rı­dır. Bu viz­yon­la ha­re­ket eden Üni­ver­si­te­miz, son yıl­lar­da böl­ge­nin temel ürün­le­ri olan çay, kivi ve mavi yemiş gibi tarım ürün­le­ri ile böl­ge­nin ta­ri­hi, kül­tü­rü ve ede­bi­ya­tı­nı ön­ce­lik­li araş­tır­ma ko­nu­su ola­rak be­lir­le­miş ve öğ­re­tim ele­man­la­rı­nı bu alan­lar­da araş­tır­ma yap­ma­ya teş­vik et­miş­tir. Üni­ver­si­te­miz, aynı il­ke­den ha­re­ket­le Cum­hur­baş­kan­lı­ğı St­ra­te­ji ve Bütçe Baş­kan­lı­ğı ile Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu­nun bir­lik­te yü­rüt­müş ol­duk­la­rı "Böl­ge­sel Kal­kın­ma Odak­lı Mis­yon Fark­lı­laş­ma­sı ve İhti­sas­laş­ma Prog­ra­mı­na" böl­ge­mi­zin en önem­li geçim kay­na­ğı olan "çay" ala­nın­da mü­ra­ca­at etmiş ve ya­pı­lan de­ğer­len­dir­me so­nu­cun­da "Çay Ala­nın­da İhti­sas­la­şan Üni­ver­si­te" ola­rak be­lir­len­miş­tir. Bun­dan sonra Üni­ver­si­te­miz, çayın tar­la­dan bar­da­ğa kadar ki üre­tim, iş­le­me ve pa­zar­la­ma sü­reç­le­rin­de kar­şı­la­şı­lan so­run­la­rı gi­der­me­ye yö­ne­lik bir dizi ça­lış­ma ve proje baş­lat­mış, ça­lış­tay­lar dü­zen­le­miş­tir. Çay ile il­gi­li temel so­run­lar­dan bir ta­ne­si de uzun yıl­lar­dan beri ih­ti­yaç du­yu­lan ve çı­ka­rıl­ma­sı için gay­ret gös­te­ri­len "çay ka­nu­nu" ko­nu­su­dur. Ni­te­kim 04 Eylül 2020 ta­ri­hin­de Tarım ve Orman Ba­ka­nı Bekir Pak­de­mir­li'nin baş­kan­lı­ğın­da Rize Ti­ca­ret Bor­sa­sı sa­lo­nun­da, Rize Va­li­si Kemal Çeber, ili­miz mil­let­ve­kil­le­ri, Be­le­di­ye Baş­ka­nı Rahmi Metin, Rek­tö­rü­müz Prof. Dr. Hü­se­yin Ka­ra­man ve diğer pay­daş­la­rın da ka­tı­lı­mı ile "Ulu­sal Çay Kon­se­yi Top­lan­tı­sı" ger­çek­leş­ti­ril­miş ve çayın so­run­la­rı tar­tı­şıl­mış­tır. Söz ko­nu­su top­lan­tı­da "Çay Ka­nu­nu" da gün­de­me gel­miş ve başta Tarım ve Orman Ba­ka­nı olmak üzere top­lan­tı­da hazır bu­lu­nan he­ye­tin ortak ka­na­ati ile Üni­ver­si­te­mi­zin ko­or­di­nas­yo­nun­da çay ka­nu­nu ile il­gi­li ça­lış­ma ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da ortak bir ka­na­at or­ta­ya çık­mış­tır. Or­ta­ya çıkan bu ortak talep üze­ri­ne Rek­tö­rü­müz Prof. Dr. Hü­se­yin Ka­ra­man ta­ra­fın­dan Çay İhti­sas­laş­ma Ko­or­di­na­tör­lü­ğü­mü­ze konu ile il­gi­li ça­lış­ma yap­ma­sı için görev ve­ril­miş­tir. Ko­or­di­na­tör­lü­ğü­müz ta­ra­fın­dan çay ka­nu­nu ile il­gi­li ça­lış­ma­la­rı yü­rüt­mek üzere biri tek­nik di­ğe­ri de hu­ku­ki olmak üzere iki ayrı ko­mis­yon oluş­tu­rul­muş­tur. Ko­mis­yon­lar, başta çay üre­ti­ci­le­ri olmak üzere il­gi­li pay­daş­la­rın kabul ede­bi­le­ce­ği ve çay ta­rı­mı­nın dünya stan­dart­la­rın­da sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­ni sağ­la­ya­cak bir ça­lış­ma or­ta­ya çı­ka­ra­bil­mek için yol ha­ri­ta­sı­nı be­lir­le­miş ve be­lir­le­nen yol ha­ri­ta­sı çer­çe­ve­sin­de ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rüt­müş ve ta­mam­la­mış­tır. Çay Ka­nu­nu ça­lış­ma­sı ile ilgi­li baş­lan­gıç­tan iti­ba­ren ya­pıl­mış olan ça­lış­ma­la­rı ve bugün ge­li­nen son nok­ta­yı şu şe­kil­de özet­le­ye­bi­li­riz: Bi­rin­ci aşa­ma­da; Üni­ver­si­te­miz bün­ye­sin­de oluş­tu­rul­muş olan ekip­ler ta­ra­fın­dan çay ta­rı­mı ya­pı­lan ül­ke­ler­de­ki çay ile il­gi­li kanun ve yö­net­me­lik­ler gibi yasal dü­zen­le­me­ler ile ül­ke­miz­de bu­gü­ne kadar yü­rü­tü­len çay ka­nu­nu tas­lak ça­lış­ma­la­rı elde edi­le­rek ti­tiz­lik­le in­ce­len­miş­tir. Ay­rı­ca bu ça­lış­ma­lar ile il­gi­li ola­rak ya­pıl­mış olan de­ğer­len­dir­me ve yo­rum­lar da göz­den ge­çi­ril­miş­tir. İkinci aşa­ma­da; Çay İşlet­me­le­ri Genel Mü­dür­lü­ğü (ÇAY­KUR), Rize Ti­ca­ret Bor­sa­sı (RTB), Rize Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası (RTSO), Rize Zi­ra­at Odası, Rize İl Tarım ve Orman Mü­dür­lü­ğü, Rize Zi­ra­at Oda­la­rı İl Ko­or­di­nas­yon Baş­kan­lı­ğı, Doğu Ka­ra­de­niz Kal­kın­ma Ajan­sı (DOKA), Trab­zon Ti­ca­ret Bor­sa­sı, Trab­zon Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası, Trab­zon Zi­ra­at Odası, Art­vin Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası, Art­vin Zi­ra­at Odası, Gi­re­sun Ti­ca­ret Bor­sa­sı, Gi­re­sun Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası, ÇAY­MER, Çay Sa­na­yi­ci­le­ri Der­ne­ği (ÇAY­DER), Çay Sa­na­yi­ci­si İş Adam­la­rı Der­ne­ği (ÇAYSİAD), Çay Üre­ti­ci­le­ri Da­ya­nış­ma Der­ne­ği Baş­kan­lı­ğı (ÇA­YÜ­DAD), Tarım Kredi Ko­ope­ra­tif­le­ri Trab­zon Bölge Bir­li­ği Mü­dür­lü­ğü, TMMOB Rize Zi­ra­at Mü­hen­dis­le­ri Odası, Tür­ki­ye Zi­ra­at­çi­ler Der­ne­ği Rize Şu­be­si, Ulu­sal Çay Kon­se­yi, Çay Aka­de­mi­si ve en çok kuru çay üre­ti­mi yapan ilk on iki firma olmak üzere çay ta­rı­mı ya­pı­lan böl­ge­ler olan Rize, Art­vin, Trab­zon ve Gi­re­sun il­le­rin­de­ki çayla il­gi­li iş ve iş­lem­ler yapan top­lam 35 kurum ve ku­ru­lu­şa çay ka­nu­nu hak­kın­da­ki görüş ve öne­ri­le­ri ile ya­pı­la­cak olan ka­nun­dan bek­len­ti­le­ri so­rul­muş ve ce­vap­lar alın­mış­tır. Üçün­cü aşa­ma­da; pay­daş­lar­dan gelen görüş ve öne­ri­ler, ön­ce­den yü­rü­tül­müş olan çay kanun tas­lak ça­lış­ma­la­rı ve on­la­ra ya­pı­lan yo­rum­lar ile fark­lı ül­ke­ler­de çay ile il­gi­li yasal dü­zen­le­me­ler de dik­ka­te alı­na­rak tek­nik ve hu­ku­ki ekip­le­ri­miz ta­ra­fın­dan çay ka­nu­nu tas­lak metni oluş­tu­rul­muş­tur. Dör­dün­cü aşa­ma­da; ha­zır­la­nan çay ka­nu­nu tas­lak met­ni­nin her bir mad­de­si; ÇAY­KUR Genel Mü­dür­lü­ğü, Rize Ti­ca­ret Bor­sa­sı, Rize Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Odası, Rize Zi­ra­at Odası, Rize Tarım ve Orman İl Mü­dür­lü­ğü, Rize Zi­ra­at Oda­la­rı İl Ko­or­di­nas­yo­nu Baş­kan­lı­ğı, Tür­ki­ye Zi­ra­at­çı­lar Der­ne­ği Rize Şu­be­si, Ulu­sal Çay Kon­se­yi ve ÇAY­MER'in gö­rev­len­dir­di­ği tem­sil­ci­ler ile bir­lik­te tek tek oku­na­rak de­ğer­len­di­ril­miş, ça­lış­ma­ya nihai şekli ve­ril­miş ve ça­lış­ma Ba­kan­lı­ğa ile­til­miş­tir. Bu nok­ta­da şunu da ifade et­me­li­yiz ki, bütün bu ça­lış­ma­lar ya­pı­lır­ken ili­mi­zin mil­let­ve­kil­le­ri ve Tarım ve Orman Ba­kan­lı­ğı yet­ki­li­le­ri ile de konu bütün bo­yut­la­rıy­la de­ğer­len­di­ril­miş, Mil­let­ve­kil­le­ri­miz ile Ba­kan­lık­ta­ki il­gi­li ki­şi­le­rin de görüş, öneri ve kat­kı­la­rı alın­mış­tır. Söz ko­nu­su aşa­ma­lar­dan ge­çi­le­rek ha­zır­lan­mış olan ça­lış­ma 5 bö­lüm­den oluş­mak­ta­dır. Bi­rin­ci bö­lüm­de "Amaç Kap­sam ve Ta­nım­lar", ikin­ci bö­lüm­de "Yaş Çay Ta­rı­mı ve Sa­tı­şı", üçün­cü bö­lüm­de "Kuru Çay Üre­ti­mi ve Sa­tı­şı", dör­dün­cü bö­lüm­de "İdari Yap­tı­rım­lar" ve be­şin­ci bö­lüm­de de "Son Hü­küm­ler" yer al­mak­ta­dır.
Çay ka­nu­nu ile il­gi­li ça­lış­ma, sağ­lık­lı bir ze­min­de yü­rü­tü­le­bil­me­si, her­han­gi bir spe­kü­las­yo­na mey­dan ve­ril­me­me­si ve bir­ta­kım tar­tış­ma­la­ra konu edi­le­rek aka­me­te uğ­ra­ma­ma­sı için büyük bir ti­tiz­lik­le yü­rü­tül­müş­tür. Ça­lış­ma ya­pı­lır­ken, başta üre­ti­ci­le­ri­miz olmak üzere bütün ke­sim­le­rin hak ve hu­kuk­la­rı­nın ko­run­ma­sı­na, Ül­ke­miz­de çay ta­rı­mı­nın dünya norm­la­rın­da sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­ni sağ­la­ya­cak ya­pı­sal ve sek­tö­rel dü­zen­le­me­le­rin ya­pıl­ma­sı­na, müs­tah­si­lin ve ül­ke­nin men­fa­at­le­ri­nin ön plan­da tu­tul­ma­sı­na ve çay sek­tö­rü­nün bu­gü­nü ile ge­le­ce­ği­ni dik­ka­te alan bir ça­lış­ma ol­ma­sı­na özel­lik­le dik­kat edil­miş­tir.
Yine söz ko­nu­su ça­lış­ma ya­pı­lır­ken, çay sek­tö­rü­ne ait gü­nü­mü­ze kadar bi­rik­miş olan kro­nik so­run­la­ra çözüm üret­me­si ya­nın­da ge­le­cek­te de sür­dü­rü­le­bi­lir bir çay ta­rı­mı için atıl­ma­sı ge­re­ken adım­la­rı, alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­ri ve uzun yıl­lar sek­tö­re hiz­met ede­bi­lecek norm­la­rı için­de ba­rın­dı­ran bir metin ol­ma­sı­na da dik­kat edil­miş­tir.
Ça­lış­ma­nın başta üre­ti­ci­le­ri­miz olmak üzere sek­tö­re, böl­ge­mi­ze ve ül­ke­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­ruz.
Ka­mu­oyu­na say­gıy­la du­yu­ru­lur."

Haber Merkezi