Rizeliler, Çaylıklarına Yabancıları Sokmamakta Kararlı

Pan­de­mi ile bir­lik­te geç­ti­ği­miz yıl­dan iti­ba­ren sınır ka­pı­la­rı­nın ka­pan­ma­sı ile bir­lik­te ça­yı­nı Gürcü çay iş­çi­le­ri ye­ri­ne ken­di­le­ri top­la­ma­ya baş­la­yan Ri­ze­li­ler, çay­lık­la­rı­na ya­ban­cı­la­rı sok­ma­mak­ta ka­rar­lı gö­rü­nü­yor.

1 Ha­zi­ran iti­ba­riy­le Sarp Sınır Ka­pı­sı yaya ge­çiş­le­ri­ne açıl­ma­sı­na rağ­men Ri­ze­li­ler, Gürcü çay iş­çi­le­ri­ni ter­cih et­me­ye­rek çay­la­rı­nı imece usulü ile top­la­ma­yı sür­dü­rü­yor.
Ge­çit­ği­miz yıl çay se­zo­nun­da pan­de­mi ne­de­niy­le Gür­cis­tan uy­ruk­lu çay tarım iş­çi­le­ri Tür­ki­ye'ye gi­re­me­yin­ce çayın nasıl top­la­na­ca­ğı çok tar­tış­ma ko­nu­su ol­muş­tu. Çay ta­rı­mı­nın ya­pıl­dı­ğı iller Rize, Art­vin, Gi­re­sun ve Trab­zon olsa da çay top­la­ma­nın ak­sa­ya­ca­ğı al­gı­sı geç­ti­ği­miz yıl tüm Tür­ki­ye'de gün­dem olmuş, çayın nasıl top­la­na­ca­ğı ko­nu­şul­muş­tu. Geç­ti­ği­miz yıl 19 Mayıs iti­ba­riy­le açı­lan 2020 yaş çay se­zo­nu 21 Ekim 2020 ta­ri­hin­de son buldu ancak hiç­bir ak­sa­ma ya­şan­ma­dan bütün Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­sin­de çay ha­sa­dı imece ya­pı­la­rak ta­mam­lan­dı. Gür­cis­tan'dan iş­çi­le­rin ge­le­me­yi­şi ise ne­re­dey­se yok ol­ma­ya yüz tut­muş bir kül­tür olan ‘İmece' kül­tü­rü­nün ye­ni­den hayat bul­ma­sı­na sebep oldu.
Rize'de bir çok köyde es­ki­den de ol­du­ğu gibi in­san­lar bir­bir­le­riy­le yar­dım­la­şa­rak se­zo­nu kolay bir şe­kil­de ge­çir­di. İmece kül­tü­rü­nün ta­dı­nı alan va­tan­daş­lar bu yıl da imece usulü ile ça­yı­nı top­la­ma­yı sür­dü­rü­yor. 1 Ha­zi­ran iti­ba­riy­le Gür­cis­tan ile ka­pı­la­rın açıl­ma­sı­na rağ­men va­tan­daş­lar yine kendi çay­lık­la­rı­na gi­re­rek, kendi çay­la­rı­nı ken­di­si top­la­dı. Rize'de ye­ni­den can­la­nan imece kül­tü­rü hem çay se­zo­nun­da har­ca­nan pa­ra­nın ta­ma­mı­nın Tür­ki­ye'de kal­ma­sı­na hem de Türk ça­yı­nın ka­li­te­si­nin art­ma­sı­na ve­si­le oldu.
'Sınır ka­pı­la­rı açıl­dı ama Gür­cü­ler'e ye­ni­den çay top­lat­mak is­te­mi­yo­ruz'
Ço­cuk­luk yıl­la­rın­dan ha­tır­la­dı­ğı imece kül­tü­rü­nün pan­de­mi ne­de­niy­le ye­ni­den can bul­du­ğu­nu dile ge­ti­ren Mu­mi­ne Çay­lak isim­li çay üre­ti­ci­si "İmece kül­tü­rü bizim ço­cuk­lu­ğu­muz­dan beri vardı ama biz İstan­bul'a gi­din­ce Gür­cis­tan­lı­la­ra kaldı çay bah­çe­le­ri. Pan­de­mi ne­de­niy­le şeh­ri­mi­ze dö­nün­ce de ye­ni­den kendi ken­di­mi­ze çay­la­rı­mı­zı top­la­ma­ya baş­la­dık. Ben nor­mal­de İstan­bul Üm­ra­ni­ye'de otu­ru­yo­rum ama her yıl gelip ça­yı­mı ken­dim top­lu­yo­rum. Sınır ka­pı­la­rı açıl­dı ama Gür­cis­tan­lı­la­ra ye­ni­den çay top­lat­mak is­te­mi­yo­ruz. Biz bu şe­kil­de 10-15 kişi olu­yo­ruz ve güle oy­na­ya, kah­ka­ha ata­rak ça­yı­mı­zı top­lu­yo­ruz. Bugün yen­ge­miz­de he­pi­miz çay top­lu­yo­ruz, 2 hafta sonra da bana ge­lecek sıra, her­kes benim çay bah­çem­de çay top­la­ya­cak. Sı­ray­la gi­di­yo­ruz. Ben biraz geç ka­tıl­dım ara­la­rı­na ama sezon açıl­dı­ğın­dan bu­gü­ne sı­ray­la 15 ki­şi­ye yakın kişi çay top­lu­yor­lar" şek­lin­de ko­nuş­tu.
'Sı­ray­la ak­ra­ba­la­rı­mı­zın bah­çe­si­ne gi­ri­yo­ruz'
Ken­di­si kom­şu­la­rı­na yar­dım et­tik­ten sonra sıra kendi ça­yı­nın top­lan­ma­sı­na gelen Şeh­za­ne Yıl­dız ise ime­ce­den mem­nun ol­duk­la­rı­nı dile ge­ti­re­rek "Ka­pı­la­rın ka­pan­ma­sı iyi oldu. Para bizim in­sa­nı­mı­za kaldı. İnsa­nı­mız ça­lış­tı. İstan­bul'dan gelen baya kişi oldu. Bugün 10 ki­şi­yiz. Benim bah­çem­de ça­lı­şı­yo­ruz. Bende sı­ray­la on­la­rın bah­çe­si­ne çay top­la­ma­ya gi­di­yo­rum" dedi.
Sema Aloğ­lu isim­li bir başka çay üre­ti­ci­si de çay top­la­mak için ak­şam­dan sabah ol­ma­sı­nı bek­le­dik­le­ri­ni, çay bah­çe­le­rin­de bir araya gel­dik­çe eğ­le­ne­rek çay top­la­dık­la­rı­nı söz­le­ri­ne ek­le­ye­rek "Bir­lik olun­ca daha iyi olu­yor. Bil­di­ği­niz insan, kay­ta­rı­yor mu kay­tar­mı­yor mu dü­şün­ce­si yok. Böyle imece usulü çay top­la­mak daha iyi olu­yor. Sı­ray­la top­lu­yo­ruz. Biz zaten ak­ra­ba­yız, kar­deş, yenge falan. Bir gün bana top­lu­yor­sak diğer gün içi­miz­den bir baş­ka­sı­na top­lu­yo­ruz. Sı­ray­la gi­di­yo­ruz. Akşam eve gi­din­ce yo­rul­du­ğu­mu­zu an­lı­yo­ruz ama sabah olsa da yine be­ra­ber olsak di­yo­ruz" ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı.
Pan­de­mi ne­de­niy­le bir­çok in­sa­nın ça­lı­şa­ma­dı­ğı­nı ve ken­di­le­ri­nin de ev eko­no­mi­si­ne bu şe­kil­de katkı sağ­la­dı­ğı­nı dile ge­ti­ren Ayşe Yıl­dı­rım ise "Yo­ru­cu ama bir o kadar da zevk­li. Şü­kür­ler olsun Rab­bi­mi­ze bize bu im­ka­nı verdi. Sa­de­ce biraz çay satma sı­kın­tı­mız var. Ondan do­la­yı biraz sı­kı­lı­yo­ruz açık­ça­sı. Biz kendi ara­mız­da top­lu­yo­ruz, dı­şa­rı­dan da işçi al­mı­yo­ruz ama is­ti­yo­ruz ki biraz da rahat sa­ta­lım ça­yı­mı­zı. Pan­de­mi ne­de­niy­le nice in­san­lar ça­lış­mı­yor. Ne güzel eş­le­ri­mi­ze des­tek olu­yo­ruz" diye ko­nuş­tu.

Haber Merkezi