JANDARMA 182 YAŞINDA

14 Ha­zi­ran 1839 ku­ru­luş ta­ri­hi ola­rak baz alı­nan Jan­dar­ma­mız asa­yiş ve gü­ven­li­ği­miz için ol­maz­sa ol­ma­ya­cak ku­ru­luş­la­rı­mız­dan bi­ri­si­dir.
Dün­den bu­gü­ne ge­li­şen Jan­dar­ma hak­kın­da kro­no­lo­jik bir sı­ra­la­ma yap­mak is­ti­yo­rum.
Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Jan­dar­ma­sı, em­ni­yet ve asa­yiş ile kamu dü­ze­ni­nin ko­run­ma­sı­nı sağ­la­yan, diğer ka­nun­la­rın ve Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Ka­rar­na­me­le­ri­nin ver­di­ği gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­ren, İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na bağlı si­lah­lı genel kol­luk kuv­ve­ti­dir.
Ku­ru­lu­şu M.Ö.209 yı­lı­na da­ya­nan Türk Or­du­su'nun za­fer­ler­le dolu ta­ri­hi içe­ri­sin­de, adı Jan­dar­ma ol­ma­sa da em­ni­yet ve asa­yi­şin sağ­lan­ma­sı­na yö­ne­lik hiz­met­ler; yar­gan, su­ba­şı ve zap­ti­ye ola­rak ifade edi­len, ko­nu­sun­da uz­man­laş­mış as­ke­ri sta­tü­lü kol­luk men­sup­la­rı ta­ra­fın­dan yü­rü­tül­dü.
3 Kasım 1839 ta­ri­hin­de ilan edi­len Tan­zi­mat Fer­ma­nı ile hal­kın can ve mal em­ni­ye­ti­nin ko­run­ma­sı gö­re­vi, eya­let ve san­cak va­li­lik­le­ri em­ri­ne gön­de­ri­len su­bay­lar ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ril­di.
Tan­zi­mat Fer­ma­nı­nın ilan edil­di­ği 1839 yılı ile Asa­kir-İ Zap­ti­ye Ni­zam­na­me­si (As­ke­ri Kol­luk Tü­zü­ğü)'nin yü­rür­lü­ğe gir­di­ği 14 Ha­zi­ran günü bir­leş­ti­ri­le­rek, 14 Ha­zi­ran 1839 ta­ri­hi, Jan­dar­ma'nın ku­ru­luş ta­ri­hi ola­rak kabul edil­di.
1908 yı­lın­da 2'nci Meş­ru­ti­yet'in ilan edil­me­sin­den sonra, özel­lik­le Ru­me­li'de büyük ba­şa­rı­lar gös­te­ren Jan­dar­ma, 1909 yı­lın­da ye­ni­den dü­zen­le­ne­rek, Har­bi­ye Ne­za­re­ti'ne bağ­lan­mış ve 'Umum Jan­dar­ma Ku­man­dan­lı­ğı' adını aldı.
Jan­dar­ma bir­lik­le­ri, 1914-1918 ta­rih­le­ri ara­sın­da­ki Bi­rin­ci Dünya Sa­va­şı ile 1919-1922 ta­rih­le­ri ara­sın­da­ki kur­tu­luş sa­va­şı­mız­da, hem iç gü­ven­lik gö­rev­le­ri­ni sür­dür­müş­ler, hem de bir­çok cep­he­de si­lah­lı kuv­vet­le­rin ay­rıl­maz bir par­ça­sı ola­rak yurt sa­vun­ma­sı­na iş­ti­rak et­miş­ler­dir.
29 Ekim 1923'te Cum­hu­ri­ye­tin ila­nın­dan sonra, dev­le­tin bir­çok ku­ru­lu­şun­da ol­du­ğu gibi, Jan­dar­ma teş­ki­la­tın­da da ye­ni­leş­tir­me ça­lış­ma­la­rı baş­la­tıl­dı.
Bu kap­sam­da; Jan­dar­ma Bölge Mü­fet­tiş­lik­le­ri ve İl Jan­dar­ma Alay Ko­mu­tan­lık­la­rı ye­ni­den teş­ki­lat­lan­dı­rıl­mış ve Sey­yar Jan­dar­ma Bir­lik­le­ri güç­len­di­ril­di.
1937 yı­lın­da, dö­ne­min jan­dar­ma teş­ki­la­tı­nın yasal da­ya­na­ğı­nı oluş­tu­ran "Jan­dar­ma Teş­ki­lat ve Va­zi­fe Ni­zam­na­me­si" yü­rür­lü­ğe gir­miş ve bu ka­nun­la em­ni­yet ve asa­yiş gö­rev­le­ri­ne ilave ola­rak, ce­za­ev­le­ri­nin ko­run­ma­sı gö­re­vi de Jan­dar­ma­ya ve­ril­di.
1939 yı­lın­da jan­dar­ma teş­ki­la­tı; Sabit Jan­dar­ma Bir­lik­le­ri, Sey­yar Jan­dar­ma Bir­lik­le­ri, Jan­dar­ma Eği­tim Bir­lik­le­ri ve Okul­lar olmak üzere dört grup ha­lin­de ye­ni­den dü­zen­len­di.
1956 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe giren bir ka­nun­la, Güm­rük Umum Ku­man­dan­lı­ğı ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­len sınır, kıyı ve ka­ra­su­la­rı­mı­zın, em­ni­yet ve ko­run­ma­sı ile güm­rük böl­ge­le­rin­de ka­çak­çı­lı­ğı men, takip ve tah­kik görev ve so­rum­lu­lu­ğu, Jan­dar­ma Genel Ko­mu­tan­lı­ğı'na ve­ril­miş­tir.
Bu görev 21 Mart 2013 ta­ri­hin­den iti­ba­ren Kara Kuv­vet­le­ri Ko­mu­tan­lı­ğı'na dev­re­dil­di.
1982 yı­lı­na kadar Jan­dar­ma ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­len kıyı ve ka­ra­su­la­rı­mı­zın ko­run­ma­sı gö­re­vi aynı yıl ku­ru­lan Sahil Gü­ven­lik Ko­mu­tan­lı­ğı'na dev­re­dil­di.
1983 Yı­lın­da gü­nü­müz Jan­dar­ma­sı­nın temel mev­zu­atı­nı teş­kil eden 2803 sa­yı­lı Jan­dar­ma Teş­ki­lat, Görev ve Yet­ki­le­ri Ka­nu­nu yü­rür­lü­ğe girdi.
2016 Yı­lın­da 668 sa­yı­lı kanun hük­mün­de ka­rar­na­me ile 2803 sa­yı­lı Jan­dar­ma Teş­ki­lat, Görev ve Yet­ki­le­ri Ka­nu­nu 4'üncü mad­de­sin­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik ile Jan­dar­ma Genel Ko­mu­tan­lı­ğı İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lan­dı.
Ku­ru­lu­şun­dan bu yana daima top­lu­mun huzur ve gü­ven­li­ği için gay­ret gös­te­ren Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Jan­dar­ma­sı, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü, insan hak ve öz­gür­lük­le­ri çer­çe­ve­sin­de bi­re­yin ve ku­rum­la­rın hak­la­rı­nın gö­ze­til­di­ği, top­lum des­tek­li asa­yiş hiz­me­ti­ni, ken­di­ne temel amaç edin­miş­tir.
Gö­rev­le­ri­ni ka­nun­lar çer­çe­ve­sin­de ye­ri­ne ge­ti­ren Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Jan­dar­ma­sı, insan mer­kez­li çağ­daş yö­ne­tim ve görev an­la­yı­şı ile ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı alan­da say­gın, gü­ve­ni­lir, ka­li­te­li hiz­met sunan örnek bir kol­luk kuv­ve­ti olmak için ça­lış­ma­la­rı­nı ge­le­cek­te de sür­dü­re­cek­tir. Gü­cü­nü Aziz Mil­le­ti­mi­zin inanç ve des­te­ğin­den alan Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Jan­dar­ma­sı, yüz yıl­lar­dır Türk Mil­le­ti'nin hiz­me­tin­de ol­ma­nın haklı gu­ru­ru­nu ya­şa­mak­ta­dır.
İstan­bul Bal­mum­cu­da­ki 10.Jan­dar­ma Bölge Ko­mu­tan­lı­ğın­da 12 Eylül dö­ne­min­de as­ker­lik gö­re­vi­mi yap­tım. Bu ve­si­le ile ken­di­mi Jan­dar­ma­nın ne­fe­ri sa­ya­rım.
İnsa­nı­mı­zın güven ve hu­zu­ru için ça­lı­şan Jan­dar­ma­mız anice yıl­lar di­li­yo­rum.