HEMŞİN'DEN BAŞLAYAN BİR BAŞARI HİKÂYESİ BAŞARILARLA DOLU BİR ÖMÜR: Prof. Dr. MUSTAFA N. PARLAR

Prof. Dr. Mus­ta­fa N. PAR­LAR, 1925 yı­lın­da Rize'nin Hem­şin Na­hi­ye­si Yayla Köyü'nde doğdu. 1949 yı­lın­da İli­no­is Tek­no­lo­ji Ens­ti­tü­sü'nde li­sans 1950 yı­lın­da Nor­t­wes­tern Üni­ver­si­te­si'nde yük­sek li­sans ve 1954 yı­lın­da Bro­oklyn Po­li­tek­nik Ens­ti­tü­sü'nde dok­to­ra de­re­ce­le­ri aldı. Ame­ri­ka'da bu­lun­du­ğu sü­re­de Bro­oklyn Po­li­tek­nik Ens­ti­tü­sü'nde 4 yıl araş­tır­ma mü­hen­di­si ve Clark­son Col­le­ge of Tech­no­logy'de bir yıl yar­dım­cı pro­fe­sör ola­rak görev yaptı.
HİZMET­LE­RE İMZA ATTI
Yurda dö­nün­ce kısa bir süre EİE İda­re­si'nde ça­lış­tık­tan sonra Genel Kur­may Baş­kan­lı­ğı İlmi İsti­şa­re Ku­ru­lu'nda ha­re­kat araş­tır­ma su­ba­yı ola­rak görev aldı. As­ker­lik gö­re­vin­den sonra Orta Doğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si'ne gi­re­rek sı­ra­sıy­la 1957 yı­lın­da Eği­tim Di­rek­tör­lü­ğü, 1958′de Elekt­rik Mü­hen­dis­li­ği Bölüm Baş­kan­lı­ğı, 1960-70 yıl­la­rı ara­sın­da da Mü­hen­dis­lik Fa­kül­te­si De­kan­lı­ğı gö­rev­le­rin­de bu­lun­du. 1964′te As­sos­ye Pro­fe­sör­lü­ğe, 1969′da Pro­fe­sör­lü­ğe terfi etti. 1966-1967 aka­de­mik yı­lın­da Ca­li­for­nia Üni­ver­si­te­si'nde, konuk pro­fe­sör ola­rak ders verdi ve araş­tır­ma yaptı. 1970 yı­lın­da ODTÜ Rek­tö­rü ola­rak atan­dı. Ancak bu gö­rev­den is­ti­fa ede­rek ay­rıl­dı. 1969-1970 yıl­la­rın­da Tür­ki­ye Elekt­rik Mü­hen­dis­le­ri Odası Yö­ne­tim Ku­ru­lu Üye­li­ği ve Baş­kan­lı­ğı yaptı. 1973-1977 dö­ne­min­de mil­let­ve­ki­li oldu. 1977′de üni­ver­si­te­ye döndü ve ODTÜ İçel Mü­hen­dis­lik Bi­lim­le­ri Fa­kül­te­si Ku­ru­cu De­ka­nı ola­rak görev yaptı. Son ola­rak TÜBİTAK Güneş Ener­ji­si Des­tek­le­me Araş­tır­ma Üni­te­si Baş­kan­lı­ğı, TÜBİTAK Tür­ki­ye Ener­ji Ko­mis­yo­nu Baş­kan­lı­ğı, ODTÜ Ener­ji Ko­or­di­nas­yon Ku­ru­lu Baş­kan­lı­ğı gö­rev­le­ri­ni de yü­rüt­mek­tey­di.
BİRLEŞMİŞ MİLLET­LE­RE DA­NIŞ­MAN­LIK YAPTI

Aka­de­mik ça­lış­ma­la­rın­da çok geniş bir alan kap­sa­dı ve ön­ce­lik­le Tür­ki­ye'nin ge­rek­si­nim­le­ri­ni göz önün­de tuttu. Ener­ji so­run­la­rın­dan ha­ber­leş­me­ye kadar fark­lı dal­lar­da ODTÜ'nde araş­tır­ma­lar baş­lat­tı. Yö­net­sel ve aka­de­mik gö­rev­le­ri ya­nın­da kamu ku­ru­luş­la­rı­nın ve Bir­leş­miş Mil­let­ler Genel Sek­re­ter­li­ği'nin da­nış­man­lık hiz­met­le­rin­de bu­lun­du. En­düst­ri­leş­me so­run­la­rı, ağır elekt­ro­nik sa­na­yii ve elekt­ro­nik sa­na­yi­inin ku­rul­ma­sı için önem­li kat­kı­lar­da bu­lun­du, Üni­ver­si­te-En­düst­ri iş­bir­li­ği­nin ger­çek­leş­me­si, üni­ver­si­te­le­rin ül­ke­nin tek­nik so­run­la­rı­nın çö­zü­mü­ne en çok kat­kı­yı ger­çek­leş­ti­re­bil­me­le­ri için ve­rim­li ça­ba­la­rı oldu. Elekt­ro­tek­nik ve elekt­ro­nik da­lın­da bazı tek­no­lo­jik trans­fer­le­rin ba­şa­rı­lı bir bi­çim­de so­nuç­lan­ma­sın­da ön­cü­lük etti. Tür­ki­ye'nin ener­ji so­ru­nu­nun çö­zü­mü için ör­güt­len­me­de önem­li kat kı­la­rı oldu.
ESER­LER BI­RAK­TI ÇOK SA­YI­DA ARAŞ­TIR­MA­CI YETİŞTİRDİ
Mus­ta­fa N. Par­lar'ın yur­ti­çin­de ve yurt­dı­şın­da ya­yın­lan­mış 25 bi­lim­sel bil­di­ri­si, biri çe­vi­ri beş ki­ta­bı, pek çok tek­nik ra­po­ru ve ga­ze­te­ler­de ya­yın­lan­mış 60′a yakın ma­ka­le­si var­dır. 4 ço­cu­ğu var­dır. Top­lu­mun ve en­düst­ri­nin ge­liş­me so­run­la­rı­na sırt çe­vi­ren bir bi­lim­sel gö­rü­şün değil, kur­du­ğu la­bo­ra­tu­var­lar­la, ye­tiş­tir­di­ği araş­tır­ma­cı­lar­la, üni­ver­si­te­nin top­lu­ma kat­kı­sı­nı ve bi­lim­sel dü­şün­ce­nin çev­re­yi de­ğiş­ti­ri­ci, yaşam dü­ze­yi­ni yük­sel­ti­ci et­ki­si­ni sa­vun­muş ve bu ba­kım­dan ya­pı­cı, ya­ra­tı­cı bir rol oy­na­mış­tır. Ze­ka­la­rı ve ye­te­nek­le­ri kö­rel­te­bi­lecek güç­lük­ler kar­şı­sın­da ye­nil­me¬miş; tam ter­si­ne onun gücü bu güç­lük­ler­le adeta bi­len­miş ve O'nun, ül­ke­si­ni daha yük­sek bir tek­no­lo­ji ile kal­kın­dır­ma azmi, üni­ver­si­te an­la­yı­şı­nı ve öğ­ren­ci­le­ri­ne ver­di­ği "hayat için bilim" dü­şün­ce­si­ni kök­leş­tir­miş­tir.
ADINI TA­ŞI­YAN VAKIF HER YIL ADINA ÖDÜL TÖRENİ
1950′lerin henüz ba­ra­ka­lar ha­lin­de ku­rul­ma­ya baş­la­yan Orta Doğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si'nde Mus­ta­fa Par­lar çok yönlü ki­şi­li­ğe ve uy­gu­la­ma­ya yö­nel­miş dü­şün­ce­le­ri ile yeni bir bi­lim-en­düst­ri iliş­ki­si kur­muş ve buna bağlı ola­rak çağ­daş bir eği­tim an­la­yı­şı oluş­tur­muş­tur. Bu­gün­kü Orta Doğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si bu kav­ram çev­re­sin­de ge­liş­miş ve yü­cel­miş­tir. Mus­ta­fa Par­lar'ın anı­sı­nı ya­şat­mak, Türk eği­ti­mi­ne hiz­met ver­mek, onun ya­şa­mı bo­yun­ca uğraş ver­di­ği he­def­ler doğ­rul­tu­sun­da ça­lış­ma­lar yap­mak ama­cıy­la 12 Ocak 1981 ta­ri­hin­de ODTÜ Prof. Dr. Mus­ta­fa N. Par­lar Eği­tim ve Araş­tır­ma Vakfı ku­rul­muş bu­lun­mak­ta­dır. Ölüm yıl­dö­nüm­le­ri, ödül­len­dir­me gün­le­ri ola­rak anıl­mak­ta­dır. 19 Ara­lık 1980 ta­ri­hin­de ara­mız­dan ay­rıl­mış­tır. 19 Ocak 1982 ta­ri­hin­de ODTÜ'nde Prof. Dr. Mus­ta­fa N. Par­lar Eği­tim ve Araş­tır­ma Vakfı ta­ra­fın­dan tüm üni­ver­si­te öğ­re­tim üye­le­ri­ni de sim­ge­le­yen anıt park ya­pıl­mış bu­lun­mak­ta­dır.
Böy­le­ce, bir öğ­re­tim üye­si­nin hey­ke­li­nin üni­ver­si­te­ye di­kil­miş ol­ma­sı, ül­ke­miz­de ilk kez Orta Doğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si'nde ger­çek­leş­miş­tir.