RTEÜ'de I. Uluslararası Şimşir Çalıştayı Yapıldı

RTEÜ Fen Ede­bi­yat Fa­kül­te­si Bi­yo­lo­ji Bö­lü­mü ev sa­hip­li­ğin­de "I. Ulus­la­ra­ra­sı Şim­şir Ça­lış­ta­yı" 25-27 Ekim 2021 ta­rih­le­ri ara­sın­da ya­pıl­dı.

6 ül­ke­den 70 ka­tı­lım­cı­nın iş­ti­rak et­ti­ği I. Ulus­la­ra­ra­sı Şim­şir Ça­lış­ta­yı­nın açı­lı­şı Rek­tör Yar­dım­cı­sı Prof. Dr. Ahmet İshak Demir, Fen Ede­bi­yat Fa­kül­te­si De­ka­nı Prof. Dr. Murat To­ma­kin ve Ça­lış­tay Baş­ka­nı Prof. Dr. Şen­gül Alpay Ka­ra­oğ­lu ta­ra­fın­dan ya­pıl­dı. Ça­lış­ta­yın ana he­de­fi; ülke ge­ne­lin­de doğal ya­yı­lış gös­te­ren ancak yok olma nok­ta­sı­na gelen başta Buxus sem­per­vi­rens L.(Şim­şir) ve Buxus ba­le­ari­ca Lam. (Ada şim­şi­ri) tür­le­ri olmak üzere var olan diğer Şim­şir tür­le­ri­nin kur­ta­rı­la­bil­me­si için iz­len­me­si ge­re­ken yol ha­ri­ta­sı­nın be­lir­len­me­si­dir. Tüm ko­nuş­ma­cı­lar, ülke ge­ne­lin­de­ki Şim­şir ile il­gi­li so­run­la­rı ve çözüm öne­ri­le­ri­ni or­ta­ya koyan pay­la­şım­la­rı ya­par­ken, eko­no­mik açı­dan önemi olan diğer bit­ki­ler için de olu­şa­bi­lecek teh­dit­le­ri ve alın­ma­sı ge­re­ken ted­bir­le­ri dile ge­tir­di­ler. Ay­rı­ca son yıl­lar­da eko­sis­tem­de mey­da­na gelen tah­ri­ba­tın, ül­ke­miz BİYOÇEŞİTLİLİĞİ üze­rin­de­ki olum­suz et­ki­le­ri ve muh­te­mel çözüm öne­ri­le­ri­nin be­lir­len­me­si he­def­len­di. Ça­lış­tay'da Ka­ra­de­niz Böl­ge­si başta olmak üzere ülke ge­ne­lin­de de henüz yok ol­ma­mış alan­la­rın var ol­du­ğu, be­lir­ti­len yük­sek­lik­ler­de halen var olan şim­şir­le­rin nasıl ko­ru­na­bi­le­cek­le­ri, bu Şim­şir­ler­den gen ha­vu­zu­nun tes­pi­ti, ço­ğal­tıl­ma­sı ve ye­ni­den plan­tas­yon alan­la­rı­nın oluş­tu­rul­ma­sı ko­nu­sun­da önem­li pay­la­şım­lar ya­pıl­dı. Üç gün süren Ça­lış­tay­da ilk gün Prof. Dr. Step­hen Wo­od­ward (Aber­de­en Üni­ver­si­te­si - İskoç­ya) "Kü­re­sel Ti­ca­ret, İsti­la­cı Ya­ban­cı Tür­le­rin Arka Planı" ve Prof. Dr. Necmi Aksoy "Şim­şi­rin Bi­yo­lo­jik Çe­şit­li­li­ği ve Yer­yü­zün­de­ki Ya­şa­ma Hakkı, Dr. Ömer Sarı (Tarım ve Orman Ba­kan­lı­ğı, Ka­ra­de­niz Ta­rım­sal Araş­tır­ma Ens­ti­tü­sü, Sam­sun) "Tür­ki­ye'nin Yerli Şim­şir Tür­le­ri­nin Teh­dit Al­tın­da­ki Mev­cut Du­ru­mu" ko­nu­lu ça­lış­ma­la­rı­nı sundu. ABD Ten­nes­see Eya­let Üni­ver­si­te­si Öğ­re­tim Üyesi ve Zi­ra­at Fa­kül­te­si Dekan Yar­dım­cı­sı Prof. Dr. Fulya Bay­sal-Gü­rel "Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri'ndeki Şim­şir Ya­nık­lı­ğı Has­ta­lı­ğı ile Mü­ca­de­le Yön­tem­le­ri ve Bu Has­ta­lı­ğın Ya­yı­lı­mı­nın Ön­len­me­si İçin Oluş­tu­ru­lan Kon­sor­si­yum" hak­kın­da bilgi verdi. Prof. Dr. Fulya Bay­sal Gürel, eya­le­tin bitki has­ta­lık­la­rı ile il­gi­li önem­li bir re­fe­rans la­bo­ra­tu­var­la­rı yü­rü­tü­cü­sü ol­du­ğu­nu, Şim­şir ye­tiş­ti­ri­ci­li­ği­nin öne­mi­ni ve eko­no­mik de­ğe­ri­ni an­lat­ma­sı­nın yanı sıra ABD'de Şim­şir ya­nık­lı­ğı gö­rü­len tüm bit­ki­le­rin itlaf edil­me­si zo­run­lu­lu­ğu­nu ak­tar­dı. ABD'de özel­lik­le süs bit­ki­le­ri ala­nın­da has­ta­lık­la mü­ca­de­le­de çok ciddi ka­ran­ti­na ted­bir­le­ri­nin uy­gu­lan­dı­ğı­nı be­lirt­ti. Ça­lış­ta­yın ikin­ci gü­nün­de Prof. Dr. Asko Tapio Leh­ti­jar­vi (Is­par­ta Üni­ver­si­te­si) "Tür­ki­ye'de Şim­şir Ya­nık­lı­ğı, Doğal Şim­şir Po­pü­las­yon­la­rı Üze­rin­de­ki Etki ve Yö­ne­tim Zor­luk­la­rı" ko­nu­lu su­nu­mun­da ül­ke­miz­de man­tar has­ta­lı­ğı olan Şim­şir ya­nık­lı­ğı has­ta­lı­ğı­nın var­lı­ğı, ya­yı­lı­şı ve Şim­şi­rin yok ol­ma­sın­da­ki ro­lü­nü an­lat­tı. Prof. Dr. Turan Yük­sek (RTEÜ-Pey­zaj Mi­mar­lı­ğı), "Fır­tı­na Va­di­si Mey­dan­köy Şim­şir Or­ma­nın­da Has­ta­lık Oluş­ma­sı­nın Ne­den­le­ri ve So­ru­nun Çö­zü­mü" Prof. Dr. Şen­gül Alpay Ka­ra­oğ­lu "Man­tar has­ta­lık et­ke­niy­le" ve Bi­yo­log Yaşar Aksu, tır­tıl za­rar­lı­sıy­la ve bi­yo­lo­jik mü­ca­de­le­nin öne­mi­ni, ge­re­ği­ni ve de­ne­me­ler­de elde edi­len olum­lu so­nuç­la­rı ak­tar­dı. Prof. Dr. Temel Gök­türk (Art­vin Çoruh Üni­ver­si­te­si Orman Fa­kül­te­si) Orman gül­le­rin­den elde edi­len Uçucu Yağ­la­rın tır­tıl­la mü­ca­de­le­de­ki et­kin­li­ği­ni an­lat­tı. Dr. Öğr. Üyesi Funda Oskay (Çan­kı­rı Ka­ra­te­kin Üni­ver­si­te­si, Orman Fa­kül­te­si), Şim­şir tır­tıl­la­rı­nın (Ca­lo­nect­ria pse­udo­na­vi­cu­la­ta ve Pse­udo­nect­ria buxi) ver­di­ği za­rar­lar hak­kın­da, Doç. Dr. Yafes Yıl­dız (Bar­tın Üni­ver­si­te­si, Orman Fa­kül­te­si) Bar­tın Yö­re­sin­de Şim­şir tır­tı­lı za­rar­la­rı ve Mü­ca­de­le­si ko­nu­sun­da, Dr. Fatih Aytar (Doğu Ak­de­niz Or­man­cı­lık Araş­tır­ma Ens­ti­tü­sü) "İsti­la­cı Böcek Tür­le­ri­nin Tür­ki­ye'deki Yeni Ya­yı­lım Yeri" ve Dr. Öğr. Üyesi Nur­ver Altun (RTEÜ, Fen Ede­bi­yat Fa­kül­te­si) "Şim­şir gü­ve­sin­den ya­rar­la­na­bil­me yol­la­rı ve bi­yo­lo­jik mü­ca­de­le­si" ko­nu­sun­da ça­lış­ma­la­rı­nı ak­tar­dı. Sek­tör adına İstan­bul Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Park ve Bahçe dü­zen­le­me­si yet­ki­li­le­rin­den Sü­rey­ya Al­tu­nı­şık "İstan­bul'da Yeşil Alan­lar­da Bu­lu­nan Şim­şir­ler Üze­rin­de­ki Has­ta­lık­lar ve Za­rar­lı­la­rı" ko­nu­lu su­nu­mun­da park ve bahçe süs­le­me­sin­de kul­la­nı­lan şim­şir­de­ki has­ta­lık­lar ve olu­şan eko­no­mik ka­yıp­la­rın bo­yu­tu hak­kın­da bilgi verdi. Ulus­la­ra­ra­sı ko­nuş­ma­cı­lar­dan Dr. Iryna Mat­sı­akh (Uk­ran­ya Ulu­sal Orman Uni­ver­si­te­si, UK­RAN­YA) "Kaf­kas­ya Böl­ge­sin­de­ki Şim­şir­le­rin yok oluşu" hak­kın­da bilgi pay­la­şı­mın­da bu­lun­du. Ça­lış­ta­yın 3. gü­nün­de sek­tör adına ka­tı­lan SUSBİR Der­ne­ği üyesi ve Şim­şir ye­tiş­ti­ri­ci­si Hal­dun Tok­san (Gül­be­yaz Çi­çek­çi­lik) ül­ke­miz­de Şim­şi­rin süs bit­ki­si ola­rak önemi, yeri, ye­tiş­ti­ri­ci­li­ği ve so­run­la­rı ko­nu­sun­da bil­gi­ler verdi. Doç. Dr. Nihan Koçer (Düzce Üni­ver­si­te­si) Düzce'nin Ayak­ta Kalan Son Anıt Şim­şir­le­ri­ni, Ahmet De­mir­taş (Kır­sal Çevre Der­ne­ği) "Fır­tı­na Va­di­si Şim­şir Or­man­la­rı­nın Ko­run­ma­sı ve Mev­cut Durum" ve Prof. Dr. Ahmet Ulu­dağ (Düzce Üni­ver­si­te­si Zi­ra­at ve Doğa Bi­lim­le­ri Fak.) "Dün­den Ya­rı­na Şim­şi­rin Ko­run­ma­sı ve Ye­ni­den Ka­za­nıl­ma­sı Üze­ri­ne St­ra­te­ji­le­rin Be­lir­len­me­si" ko­nu­lu su­num­la­rı­nı yaptı. Ça­lış­ta­yın son otu­ru­mun­da Prof. Dr. Şen­gül Alpay Ka­ra­oğ­lu baş­kan­lı­ğın­da tüm ko­nuş­ma­cı­lar, ka­tı­lım­cı ku­rum­lar (Orman Ba­kan­lı­ğı, 12. Orman Bölge Mü­dür­lü­ğü) ve sek­tör tem­sil­ci­le­riy­le hem süs bit­ki­si hem de eko­lo­jik bir ürün ola­rak şim­şi­rin ül­ke­miz­de­ki ge­le­ce­ği, alın­ma­sı ge­re­ken acil ted­bir­ler ve çözüm öne­ri­le­ri tar­tı­şı­la­rak sonuç bil­dir­ge­si ha­zır­lan­dı.

Ha­ber-Fo­to: İsmet KÖ­SOĞ­LU