ÇAY KANUNU TEKLİFİ TBMM HAZIRLIKLARI TAMAMLANDI

    AK Parti Genel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Ha­ya­ti YA­ZI­CI: “Türk ça­yı­nı marka ha­li­ne ge­tir­me­yi, çayın dış pa­zar­da­ki pa­yı­nı bü­yüt­me­yi amaç­lı­yo­ruz. Kanun tek­li­fi­miz ya­sa­la­şıp yü­rür­lü­ğe gir­dik­ten sonra çay satın alma fi­ya­tı Ulu­sal Çay Kon­se­yi ta­ra­fın­dan be­lir­le­necek. Söz­leş­me­li tarım çayda da uy­gu­la­na­cak. Çay atık­la­rı­nı yaş çay yap­ra­ğın­dan elde edi­len çayla ka­rı­şım yap­mak su­re­tiy­le çaya dö­nüş­tü­ren ve pa­zar­la­yan­la­ra 400 bin lira idari para ce­za­sı ile fa­ali­yet­ten men ce­za­sı ve­ri­lecek “dedi.
    Genel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Ya­zı­cı, 15 mad­de­lik kanun tek­li­fi­nin de­tay­la­rı­nı an­lat­tı.
    Çay ko­nu­sun­da yeni bir kanun çı­kar­mak için uzun sü­re­dir mesai yü­rüt­tük­le­ri­ni söy­le­yen Ya­zı­cı, "Çay ürü­nü­nün üre­tim­den sa­tıl­ma­sı­na, pa­zar­lan­ma­sı­na, marka ha­li­ne ge­ti­ril­me­si­ne, iç pi­ya­sa­nın ta­ma­mı ve dış pi­ya­sa­da da pazar pa­yı­nın bü­yü­tül­me­si­ne dönük ka­li­te odak­lı ka­nu­ni ça­lış­ma­mız son­lan­dı. İlgili kurum ve ku­ru­luş­la­rın gö­rüş­le­ri­ni al­dık­tan sonra kanun tek­li­fi­mi­zi mad­de­leş­tir­dik. Bugün Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­na su­nul­mak üzere AK Parti TBMM Grup Baş­kan­lı­ğı­mı­za ve­ri­yo­ruz. Onlar da ve­re­ce­ği­miz tek­li­fi Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­mı­za su­na­cak­lar." diye ko­nuş­tu.
    Ya­zı­cı, dü­zen­le­mey­le çay ürü­nü­nün fidan ola­rak ye­tiş­ti­ril­me­si­ne dönük, çay bah­çe­le­ri­nin ye­ni­len­me­siy­le il­gi­li ön­ce­lik­li bir ça­lış­ma­yı plan­la­dık­la­rı­nı be­lir­te­rek, "Doğu Ka­ra­de­niz böl­ge­si­nin bir nu­ma­ra­lı geçim kay­na­ğı olan çay ürü­nü­nün fi­dan­la­rı­nın di­kil­me­si­nin üze­rin­den 70 yıla yakın bir zaman geçti. Tabii ki bu çay fi­dan­la­rı­nın kök­le­ri, ağaç ya­pı­sı iti­ba­rıy­la de­for­me olmuş, ve­ri­mi düş­müş. Zirai ve­ri­ler, zi­ra­at­çı­lık iti­ba­rıy­la bu çay bah­çe­le­ri­nin ye­ni­len­me­si ge­re­kir. Bunu ön­gö­rü­yo­ruz." ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı.
"Fi­ya­tı Ulu­sal Çay Kon­se­yi be­lir­le­yecek"
    Ya­zı­cı, çay se­zo­nun­da en çok tar­tı­şı­lan ko­nu­lar­dan bi­ri­nin, yaş çay yap­ra­ğı­nın alım fi­ya­tı ol­du­ğu­nu, bu­gü­ne kadar çayın fi­ya­tı­nı Tarım ve Orman Ba­kan­lı­ğı­nın, yü­rüt­me er­ki­nin açık­la­dı­ğı­nı, bu ko­nu­da yü­rüt­me er­ki­nin iliş­ki­le­ri­nin sü­re­ce­ği­ni an­lat­tı. Tarım Ka­nu­nu kap­sa­mın­da 2008'de oluş­tu­ru­lan kon­sey­le­re işa­ret eden Ya­zı­cı, bu kon­sey­ler­den bi­ri­nin Ulu­sal Çay Kon­se­yi ol­du­ğu­nu ha­tır­lat­tı.
    Ya­zı­cı, Ulu­sal Çay Kon­se­yi­nin, çayla il­gi­li bütün ak­tör­le­ri, ta­raf­la­rı ve tem­sil­ci­le­ri bün­ye­sin­de bu­lun­dur­du­ğu­nu, özel sek­tör çay iiş­let­me­ci­le­ri­nin, üre­ti­ci­le­rin, ti­ca­ret bor­sa­sı­nın, ÇAY­KUR'un ve tü­ke­ti­ci­le­rin tem­sil­ci­le­ri­nin kon­sey­de yer al­dı­ğı­nı ak­tar­dı. Ya­zı­cı, "Kanun tek­li­fi­miz­le Ulu­sal Çay Kon­se­yi­ni; çay fi­ya­tı­nı, çay se­zo­nu, mev­si­mi baş­la­ma­dan makul süre önce çay fiyat be­lir­le­me­de­ki eko­no­mik fak­tör­le­ri, üre­ti­ci ve tü­ke­ti­ci­le­rin hak­la­rı­nı ko­ru­ya­rak ve el­bet­te pi­ya­sa ko­şul­la­rı­nı da gö­zet­mek su­re­tiy­le be­lir­le­me­ye yet­ki­li organ ha­li­ne ge­ti­ri­yo­ruz. Kanun tek­li­fi­miz ya­sa­la­şıpp yyü­rür­lü­ğe gir­dik­ten sonra çay alım fi­ya­tı Ulu­sal Çay Kon­se­yi ta­ra­fın­dan be­lir­le­necek." dedi.
"Çayda söz­leş­me­li tarım uy­gu­la­ma­sı"
    Söz­leş­me­li tarım uy­gu­la­ma­sı­na de­ği­nen Ya­zı­cı, "Çay, 1984'ten önce tekel mad­de­siy­di, tekel ola­rak sa­tı­lı­yor­du. Yal­nız­ca ÇAY­KUR vardı, özel sek­tö­re açıl­dı. Özel sek­tör mü­te­şeb­bis­le­ri fab­ri­ka­laş­ma yo­lu­na git­ti­ler. Önem­li sa­yı­da da özel sek­tö­rün te­sis­le­ri, fab­ri­ka­la­rı var. Özel­lik­le özel sek­tör tem­sil­ci­le­ri veya men­sup­la­rı başta olmak üzere üre­ti­ci­ler­le an­laş­ma yap­mak su­re­tiy­le çay ürü­nü­nün alım ko­şul­la­rı da kendi ara­la­rın­da ya­pı­lan söz­leş­me­ler­de be­lir­len­miş ola­cak. Söz­leş­me­li tarım çayda da uy­gu­la­na­cak. Buna yol ve­ri­yo­ruz, zo­run­lu hale ge­tir­mi­yo­ruz. Bu geçiş pro­se­dü­rü­nü kanun tek­li­fi ile ön­gö­rü­yo­ruz." bil­gi­si­ni pay­laş­tı. Ya­zı­cı, çay atık­la­rı­nın, sorun ol­du­ğu­na dik­ka­ti çe­ke­rek, bu ko­nu­da yoğun şi­kâ­yet­ler gel­di­ği­ni bil­dir­di. Kanun tek­li­fiy­le bu ko­nu­da ön­le­yi­ci ve ağır yap­tı­rım­la­ra bağlı dü­zen­le­me ge­ti­ri­le­ce­ği­ni açık­la­yan Ya­zı­cı, "Çay atık­la­rı­nı, yaş çay yap­ra­ğın­dan elde edi­len çayla ka­rı­şım ya­pa­rak çaya dö­nüş­tü­ren ve pa­zar­la­yan­la­ra 400 bin lira idari para ce­za­sı ile fa­ali­yet­ten men ce­za­sı ve­ri­lecek." dedi.
Özel sek­tö­re li­sans şartı
    Ya­zı­cı, dü­zen­le­mey­le özel sek­tör çay üre­ti­ci­le­rin­den çay alıp iş­le­ye­rek pi­ya­sa­ya arz eden mü­te­şeb­bis­le­ri, "A li­sans­lı iş­let­me­ler", "B li­sans­lı iş­let­me­ler" ve "C li­sans­lı iş­let­me­ler" şek­lin­de sı­nıf­la­ra ayı­ra­cak­la­rı­nı ifade etti.
    Özel sek­tö­rün, "Ben çay top­lu­yo­rum, is­te­di­ğim şe­kil­de ha­re­ket ede­rim." di­ye­me­ye­ce­ği­ni be­lir­ten Ya­zı­cı, tek­lif­le ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­yi şöyle an­lat­tı: "Ör­ne­ği­in; A li­sans­lı iş­let­me­ler, üre­ti­ci­den yaş çay yap­ra­ğı satın ala­bi­lecek, te­sis­le­rin­de iş­le­ye­bi­lecek. Bun­la­rı dökme çay ha­lin­de pi­ya­sa­ya borsa üze­rin­den arz ede­bi­le­ce­ği gibi yine te­sis­le­rin­de pa­ket­le­mek su­re­tiy­le kendi mar­ka­sı­nı oluş­tu­ra­rak marka, pa­tent hakkı elde etmek şar­tıy­la bir pa­ket­le­me şek­lin­de di­rekt tü­ke­ti­ci­ye arz ede­bi­lecek. B li­sans­lı iş­let­me­ler, müs­tah­sil­den çay ürü­nü­nü ala­cak, dökme çay şek­li­ne dö­nüş­tü­recek ve dökme çayı bor­sa­lar ara­cı­lı­ğıy­la arz edecek. C li­sans­lı olan­lar da dökme çay alıp pa­ket­le­yecek. Bunun öte­sin­de doğ­ru­dan doğ­ru­ya müs­tah­sil­den çay alımı ya­pa­ma­ya­cak. Bir de çay böl­ge­si dı­şın­da pa­ket­le­me işi yapan, yıl­lar­dır fa­ali­yet­te bu­lu­nan bu tür iş­let­me­ler var. Bun­lar da fa­ali­yet­le­ri­ni şayet çay ti­ca­re­ti ya­pı­yor­lar­sa fa­ali­yet ko­nu­la­rı­nın çayla iliş­ki­li ol­du­ğu­nu, şir­ket söz­leş­me­sin­de ka­mu­oyuy­la pay­la­şa­cak­lar. Ağır­lık­lı ola­rak başka işler ya­par­ken arada sı­ra­da çayla il­gi­li fa­ali­ye­te yo­ğun­laş­mak su­re­tiy­le is­ten­me­yen du­rum­la­ra yol açıl­ma­sı­na fır­sat ve­ril­me­yecek. Gi­re­sun, Trab­zon, Rize ve Art­vin gibi çay üre­ti­mi ya­pı­lan il­le­rin bor­sa­la­rı­nı yet­ki­li hale ge­ti­ri­yo­ruz." Tür­ki­ye'nin, çay üre­ti­min­de dün­ya­da 6. sı­ra­da yer al­dı­ğı­na işa­ret eden Ya­zı­cı, "Türk ça­yı­nı marka ha­li­ne ge­tir­mek ve çayın dış pa­zar­da­ki pa­yı­nı bü­yüt­mek gibi çer­çe­ve­le­ye­ce­ği­miz 15 mad­de­den olu­şan bir kanun tek­li­fi." dedi.
    Ka­nu­nun, her şeyi çöz­me­ye­ce­ği­ni, uy­gu­la­ma­nın esas ol­du­ğu­nu vur­gu­la­yan Ya­zı­cı, "Bu, bir hu­kuk­çu, si­ya­set­çi ola­rak inan­dı­ğım, göz­le­di­ğim hu­sus­lar­dan biri. Esas olan bu ka­nu­nun ön­gör­dük­le­ri­ni uy­gu­la­mak, ha­ya­ta ge­çir­mek. Bu ko­nu­da da hü­kü­me­ti­mi­zin, ka­bi­ne­mi­zin, özel­lik­le Tarım ve Orman Ba­kan­lı­ğı­mı­zın büyük bir has­sa­si­yet için­de ol­du­ğu­nu gör­mek bizi mutlu edi­yor." de­ğer­len­dir­me­si­ni yaptı.
     

Ha­ber-Fo­to: Bay­ram Ali Ka­val­cı