DKİB; 2022 YILINDA DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEN GERÇEKLEŞEN İHRACAT RAKAMLARINI AÇIKLADI

 Doğu Ka­ra­de­niz İhra­cat­çı­lar Bir­li­ği YK Baş­ka­nı Genel Saf­fet KAL­YON­CU; “Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si 2022 yılı ih­ra­ca­tı­nı dü­şüş­le ta­mam­la­mış, Rize ili ih­ra­ca­tı %10 ve Art­vin ili ih­ra­ca­tı %7 ar­tar­ken Trab­zon ili ih­ra­ca­tın­da %7 ve Gü­müş­ha­ne ili ih­ra­ca­tın­da ise %5 düşüş ya­şan­mış ve 2022 yı­lın­da top­lam­da Bölge ih­ra­ca­tı geçen yıla göre %4 dü­şüş­le 1 Mil­yar 445 Mil­yon 614 Bin 923 $ ola­rak ger­çek­leş­miş­tir dedi.
 2022 yı­lın­da Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si Trab­zon, Rize, Art­vin ve Gü­müş­ha­ne il­le­rin­den en fazla ih­ra­cat ger­çek­leş­ti­ri­len ilk 5 sek­tör sı­ra­sıy­la; 551.326.124 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat ile Fın­dık ve Ma­mul­le­ri, 251.062.578 $ tu­ta­rın­da­ki ih­ra­cat­la Yaş Meyve ve Sebze, 190.055.616 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Su Ürün­le­ri ve Hay­van­cı­lık Ma­mul­le­ri 179.883.676 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Maden ve Metal Ürün­le­ri 42.278.536 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Oto­mo­tiv En­düst­ri­si ola­rak sı­ra­lan­mış­tır. Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­miz­den 2022 yı­lın­da 136 fark­lı ül­ke­ye ih­ra­cat ya­pıl­mış­tır. 2022 yı­lın­da böl­ge­miz­den en fazla ih­ra­cat ya­pı­lan ilk 5 ülke ise; %28 artış ve 310.473.598 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Rusya Fe­de­ras­yo­nu, %39 düşüş ve 175.859.491 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la İtalya, %7 düşüş ve 144.500.465 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Al­man­ya, %36 artış ve 140.127.979 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Gür­cis­tan %27 düşüş ve 94.969.389 $ tu­ta­rın­da ih­ra­cat­la Çin Halk Cum­hu­ri­ye­ti ola­rak sı­ra­lan­mış­tır. Bölge ih­ra­ca­tın­da­ki dü­şüş­te en önem­li etken özel­lik­le Av­ru­pa pi­ya­sa­la­rın­da ya­şa­nan dur­gun­lu­ğa bağlı ola­rak fın­dık ih­ra­ca­tı­nın bir ön­ce­ki yıla göre düşük kal­ma­sın­dan kay­nak­lı olup, fın­dık hariç tu­tul­du­ğun­da Bölge ih­ra­ca­tın­da bir ön­ce­ki yıla göre %22 ora­nın­da artış ya­şan­mış­tır. Bunun ya­nın­da, Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si il­le­ri için­de 1 Mil­yar Dolar üzeri ih­ra­cat ger­çek­leş­ti­ren Trab­zon ili­miz bu ba­şa­rı­sı­nı 2022 yı­lın­da da sür­dü­re­rek, Tür­ki­ye ge­ne­li 1 Mil­yar $ üstü ih­ra­cat ger­çek­leş­ti­ren şe­hir­le­ra­ra­sın­da­ki ye­ri­ni ko­ru­muş­tur. Sü­rek­li dile ge­tir­di­ği­miz gibi Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­sin­de teş­vik­le­rin ye­ter­siz ol­ma­sı, ya­tı­rım­cı­nın teş­vik­le­rin ye­ter­siz ol­ma­sı ne­de­niy­le ya­tı­rım­da Bölge il­le­ri­ni ter­cih et­me­me­si, D. Ka­ra­de­niz Böl­ge­si­nin ye­ter­li dü­zey­de ya­tı­rım ala­ma­ma­sı ve hep­sin­den önem­li­si de ulaş­tır­ma ve lo­jis­tik­te alt­ya­pı ye­ter­siz­lik­le­ri Bölge ih­ra­ca­tı­nın düşüş tren­di­ne gir­me­si­ne neden ol­muş­tur. Al­ter­na­tif sınır ka­pı­la­rı­nın açıl­ma­sı­nın ge­rek­ti­ği­ni de­fa­lar­ca gün­de­me ge­tir­me­mi­ze rağ­men, hala sınır ka­pı­la­rı­mız­da ya­şa­nan yo­ğun­luk­lar, 1 günde ürün tes­li­ma­tı yap­tı­ğı­mız Ül­ke­le­re dahi 7 günde ürün tes­li­ma­tı ya­pa­bil­me­miz, sınır ka­pı­la­rı­mız­da araç­la­rın 7 gün çıkış kuy­ruk­la­rın­da bek­le­me­si ula­şım ma­li­yet­le­ri­ni ar­tır­dı­ğı gibi bu durum ih­ra­ca­tı­mı­zı da düşüş tren­di­ne ta­şı­mış­tır. 2022 yı­lın­da kü­re­sel pi­ya­sa­lar­da ya­şa­nan yük­sek enf­las­yon ve bunun so­nu­cu ta­lep­te­ki da­ral­ma ve re­ses­yon du­ru­mu ya­nın­da Ül­ke­miz­de kur bas­kı­sı ve özel­lik­le ener­ji fi­yat­la­rın­da ya­şa­nan yük­sek ar­tış­lar ih­ra­cat­çı­la­rı­mı­zın re­ka­bet im­kan­la­rı­nı yok etmiş ve ih­ra­cat­çı­mız kendi im­kan­la­rı ile ayak­ta kalma mü­ca­de­le­si ver­miş­tir. Bütün bun­la­ra rağ­men, ih­ra­cat­çı­mı­zın Pazar pa­yı­nı ko­ru­ya­rak ih­ra­ca­tı­nı sür­dür­me­si tak­di­re şayan bir ba­şa­rı olup, tüm Bölge ih­ra­cat­çı­la­rı­mı­za bu ba­şa­rı­la­rın­dan do­la­yı şük­ran­la­rı­mı­zı arz edi­yo­ruz. D. Ka­ra­de­niz Böl­ge­mi­zin ih­ra­ca­tı­nın sür­dü­rü­le­bi­lir bir ya­pı­ya ka­vuş­tu­rul­ma­sı ve Böl­ge­de hızla artan iş­siz­lik ve ya­tı­rım ye­ter­siz­li­ği­nin çö­zü­me ka­vuş­tu­rul­ma­sı açı­sın­dan, Hü­kü­me­ti­miz ve Bölge si­ya­si­le­rin­den en ön­ce­lik­li bek­len­ti­miz; Böl­ge­miz­de sa­na­yi­leş­me­nin baş­la­tı­la­bil­me­si ve ya­tı­rım­cı açı­sın­dan Böl­ge­nin cazip hale ge­ti­ril­me­si için Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si il­le­ri­nin ta­ma­mıy­la 5. Bölge teş­vik­le­ri kap­sa­mı­na alın­ma­sı­dır. Bunun ya­nın­da Bölge ih­ra­ca­tı­mı­zın ar­tı­rı­la­bil­me­si için her de­fa­sın­da sı­ra­la­dı­ğı­mız ve bu­gü­ne kadar çözüm ala­ma­dı­ğı­mız ih­ra­cat­çı­mı­zın çözüm ta­lep­le­ri olan; 1- Böl­ge­miz­de çok yük­sek ra­kam­lar­da olan ya­tı­rım ar­sa­la­rı için sa­na­yi­ci ve ih­ra­cat­çı­la­rı­mı­za kamu eliy­le arsa üre­ti­mi ve hatta TOKİ eliy­le sa­na­yi­ci­ye ya­tı­rım arsa üre­ti­mi ve fab­ri­ka bi­na­sı üre­ti­mi ya­pı­la­rak uzun va­de­li ödeme sis­te­mi ile tah­sis edil­me­li, 2- Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­miz il­le­ri­ne hitap edecek ve yük­sek katma de­ğer­li ürün­le­rin üre­ti­mi­nin ya­pı­la­ca­ğı Trab­zon Ya­tı­rım Adası En­düst­ri Böl­ge­si­nin ya­tı­rı­mı­nın ya­pı­mı­na aci­len ve iç ke­sim­le­ri­nin, ya­tı­rım teş­vik mev­zu­atın­da ge­liş­miş 3. Bölge il­le­ri ara­sın­da değil ye­ter­li ge­liş­miş­lik dü­ze­yi­ne ula­şa­ma­mış 6. Bölge il­le­ri ara­sın­da yer al­ma­sı sağ­lan­ma­lı, bu şe­kil­de dev­re­ye alı­na­cak teş­vik­ler­le ya­tı­rım­cı­sı hazır olan Teks­til­kent bir an önce ha­ya­ta ge­çi­ril­me­li­dir. 6- Rus­ya-Uk­ray­na ara­sın­da ya­şa­nan savaş ne­de­niy­le tüm ül­ke­ler ka­ra­yo­lu ge­çiş­le­ri­ni Ka­ra­de­niz Sahil gü­zer­ga­hı üze­rin­den Sarp Sınır Ka­pı­sı­na yo­ğun­laş­tır­dı­ğı gü­nü­müz­de, ye­ter­siz kalan Sam­sun – Sarp ka­ra­yo­lu­nun, oto­yol ola­rak plan­la­na­rak D. Ka­ra­de­niz Böl­ge­si­nin İstan­bul ve An­ka­ra Oto­yol ağına bağ­lan­ma­sı büyük aci­li­yet arz et­mek­te­dir. 7- Bir­çok ül­ke­nin fın­dık üre­ti­min­de önem­li aşama kat et­ti­ği ger­çe­ği göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ve ül­ke­mi­zin sek­tör­de­ki ha­ki­mi­ye­ti­ni kay­bet­mek üzere ol­du­ğu ger­çe­ği­nin far­kı­na va­rı­la­rak, en kısa sü­re­de fın­dık üre­ti­min­de üre­tim­de verim ve ka­li­te­yi ar­tı­ra­cak des­tek­le­me mo­de­li­ne ge­çil­me­si ge­rek­mek­te­dir. 8- Bu köklü so­run­la­rın ya­nın­da, Trab­zon’dan THY’nin di­rekt yurt­dı­şı kargo ta­şı­ma­la­rı­nı baş­lat­ma­sı ve Trab­zon’dan yeni de­niz­yo­lu kon­tey­ner hat­la­rı­nın açıl­ma­sı şeh­rin ih­ra­ca­tı­na di­na­mizm ka­ta­cak un­sur­lar­dır. Unu­tul­ma­ma­lı­dır ki, Böl­ge­mi­zin kal­kın­ma­sı­nın en önem­li anah­ta­rı ih­ra­cat­tır ve ih­ra­cat Böl­ge­miz il­le­ri­nin bü­yü­me ve is­tih­da­mı­na en büyük kat­kı­yı sağ­la­mak­ta, Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si il­le­ri­nin en büyük gir­di­si ih­ra­cat­tan sağ­lan­mak­ta­dır. Bu ar­tı­şın sür­dü­rü­le­bi­lir kı­lın­ma­sı, ih­ra­cat­çı­mı­za re­ka­bet im­kâ­nı ka­zan­dır­mak için çözüm öne­ri­le­ri­mi­zin bir an önce ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir. Baş­la­nıl­ma­sı. 3- Ta­şı­ma üc­ret­le­ri­nin re­ka­bet­çi se­vi­ye­ye çe­ki­le­bil­me­si için Sam­sun de­mir­yo­lu hat­tı­nın, sahil ban­dın­dan Or­du-Gi­re­sun-Trab­zon-Ri­ze-Ho­pa gü­zer­ga­hın­dan ve bu gü­zer­gah­lar­da­ki li­man­la­ra bağ­lan­tı­lı bir şe­kil­de Orta Asya’ya uza­nan hat olan Gür­cis­tan-Ba­tum De­mir­yo­lu hat­tı­na bağ­lan­ma­sı aci­li­yet arz et­mek­te­dir. 4- Sarp Sınır Ka­pı­sı­na al­ter­na­tif ola­cak Mu­rat­lı Sınır Ka­pı­sı bir an önce açıl­ma­lı­dır. 5- İlle­rin her il­çe­si­nin aynı oran­da ge­li­şe­me­di­ği ger­çe­ğin­den ha­re­ket­le; ilçe ba­zın­da sı­nıf­lan­dır­ma ya­pı­la­rak re­vi­ze edi­lecek teş­vik sis­te­miy­le, Trab­zon’un az ge­liş­miş yük­sek ve iç ke­sim­le­ri­nin, ya­tı­rım teş­vik mev­zu­atın­da ge­liş­miş 3. Bölge il­le­ri ara­sın­da değil ye­ter­li ge­liş­miş­lik dü­ze­yi­ne ula­şa­ma­mış 6. Bölge il­le­ri ara­sın­da yer al­ma­sı sağ­lan­ma­lı, bu şe­kil­de dev­re­ye alı­na­cak teş­vik­ler­le ya­tı­rım­cı­sı hazır olan Teks­til­kent bir an önce ha­ya­ta ge­çi­ril­me­li­dir. 6- Rus­ya-Uk­ray­na ara­sın­da ya­şa­nan savaş ne­de­niy­le tüm ül­ke­ler ka­ra­yo­lu ge­çiş­le­ri­ni Ka­ra­de­niz Sahil gü­zer­ga­hı üze­rin­den Sarp Sınır Ka­pı­sı­na yo­ğun­laş­tır­dı­ğı gü­nü­müz­de, ye­ter­siz kalan Sam­sun – Sarp ka­ra­yo­lu­nun, oto­yol ola­rak plan­la­na­rak Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si­nin İstan­bul ve An­ka­ra Oto­yol ağına bağ­lan­ma­sı büyük aci­li­yet arz et­mek­te­dir. 7- Bir­çok ül­ke­nin fın­dık üre­ti­min­de önem­li aşama kat et­ti­ği ger­çe­ği göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ve ül­ke­mi­zin sek­tör­de­ki ha­ki­mi­ye­ti­ni kay­bet­mek üzere ol­du­ğu ger­çe­ği­nin far­kı­na va­rı­la­rak, en kısa sü­re­de fın­dık üre­ti­min­de üre­tim­de verim ve ka­li­te­yi ar­tı­ra­cak des­tek­le­me mo­de­li­ne ge­çil­me­si ge­rek­mek­te­dir. 8- Bu köklü so­run­la­rın ya­nın­da, Trab­zon’dan THY’nin di­rekt yurt­dı­şı kargo ta­şı­ma­la­rı­nı baş­lat­ma­sı ve Trab­zon’dan yeni de­niz­yo­lu kon­tey­ner hat­la­rı­nın açıl­ma­sı şeh­rin ih­ra­ca­tı­na di­na­mizm ka­ta­cak un­sur­lar­dır. Unu­tul­ma­ma­lı­dır ki, Böl­ge­mi­zin kal­kın­ma­sı­nın en önem­li anah­ta­rı ih­ra­cat­tır ve ih­ra­cat Böl­ge­miz il­le­ri­nin bü­yü­me ve is­tih­da­mı­na en büyük kat­kı­yı sağ­la­mak­ta, Doğu Ka­ra­de­niz Böl­ge­si il­le­rin en büyük gir­di­si ih­ra­cat­tan sağ­lan­mak­ta­dır. Bu ar­tı­şın sür­dü­rü­le­bi­lir kı­lın­ma­sı, ih­ra­cat­çı­mı­za re­ka­bet im­kâ­nı ka­zan­dır­mak için çözüm öne­ri­le­ri­mi­zin bir an önce ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir. ”şek­lin­de ko­nuş­tu.

     Haber: Bay­ram Ali Ka­val­cı
     Kay­nak: DKİB