Klinik araştırmalar sayesinde yaşam süresi uzuyor

Sağlık alanında önemli bir role sahip olan klinik araştırmaların, tıbbi bilginin artırılmasına ve tıbbi literatüre katkı sağladığını belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, klinik araştırmaların yeni tedavilerin geliştirilmesi, yeni ilaçların, tedavi yöntemlerinin ve tıbbi cihazların geliştirilmesinde kilit rol oynadığına dikkat çekti. Doç. Dr. Özünal, kanser, diyabet ve tansiyon gibi hastalıkların tedavisi için geliştirilen önemli ilaçlar sayesinde yaşam süresinin uzayabildiğini söyledi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, 20 Mayıs Dünya Klinik Araştırmalar Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada klinik çalışmaların önemine ilişkin açıklamada bulundu.

Klinik araştırmaların modern tarihinin başlangıcı sayılıyor

Dünya Klinik Araştırmalar Günü’nün tarihçesine değinen Üyesi Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, klinik araştırmaların modern tarihinin 20 Mayıs 1747 tarihinde başladığının kabul edildiğini, bu nedenle 20 Mayıs Klinik Araştırmalar Günü olarak anıldığını söyledi.

Dr. James Lind’in skorbütle ilgili çalışması temel oldu

Bu özel günün tarihinin skorbüt hastalığı ile ilgili araştırmayla belirlendiğini belirten Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Bu hikâye bir gemide geçer. Salesbury gemisinde bir hekimin denizcilerde ölüme neden olan bir hastalığa skorbüte çare aramasıyla başlar. Denizcilerin beslenme ile eksiklikleri skorbüt adı verilen diş etlerinde kanama, halsizlik ve ölüme neden olan hastalığa neden olmaktadır.  Hekimlerin hastalıklara çare aramasının tarihi daha eskiye dayanmakla birlikte Dr. James Lind farklı olarak klinik belirtileri birbirine benzeyen 12 hastayı seçer ve farklı beslenmenin etkisini araştırır. Hastaları ikişerli gruplara bölerek 6 gruba aynı beslenmelerinin dışında farklı ilaveler yapar. Bir grup kontrol grubu olarak deniz suyu ilavesi alır. Birkaç hafta içinde limon ve portakal ile beslenen grupta belirgin iyileşme bulguları saptanır. Bugün iyi bildiğimiz C vitamini ve skorbüt hastalığı ilişkisi bu araştırmanın sonuçlarıyla aydınlanmıştır” diye konuştu.

Klinik çalışmalar, yeni tedaviler için adımdır

Klinik araştırmaların, yeni tıbbi tedavilerin, ilaçların veya prosedürlerin etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek için yapılan bilimsel çalışmalar olduğunu kaydeden Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Klinik ilaç araştırmaları veya diğer bir deyişle klinik çalışmalar, ilaçların insandaki farmakolojik etkilerini konu alır.  Klinik araştırmalar, gönüllü katılımcılar üzerinde kontrollü bir şekilde yapılan testler, ilaçların veya tedavi yöntemlerinin etkilerini belirlemek için gözlem ve değerlendirmeleri içerir. Bu çalışmalar, yeni tedavilerin geliştirilmesi, ruhsat süreçlerinin tamamlanması ve genel olarak sağlık alanındaki bilgiyi artırmak için önemli bir adımdır” dedi.

Etkili ve güvenli tedavi yöntemleri için önemli

Klinik araştırmaların yeni ilaçların, tedavi yöntemlerinin ve tıbbi cihazların geliştirilmesinde kilit rol oynadığını vurgulayan Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Klinik öncesi araştırmalar dediğimiz hücrelerde veya hayvanlarda yapılan laboratuvar araştırmaları değerli olmakla birlikte elde edilen sonuçların klinik araştırmalarla desteklenmesi gerekir. Klinik araştırmalar yeni tedavilerin geliştirilmesi, yeni ilaçların, tedavi yöntemlerinin ve tıbbi cihazların geliştirilmesinde kilit bir rol oynar” dedi.

Hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir

Bu çalışmalar sayesinde hastalıkların tedavisi için daha etkili ve güvenli yöntemler bulunabileceğini belirten Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Klinik araştırmalar, mevcut tedavilerin iyileştirilmesine de katkı sağlar. Var olan tedavilerin etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek için yapılan klinik araştırmalar, mevcut tedavilerin iyileştirilmesine ve daha iyi sonuçlar elde edilmesine yardımcı olur. Hastalıkların daha iyi anlaşılmasını, hastalıkların nedenlerini, belirtilerini, ilerlemesini ve tedavi seçeneklerini daha iyi anlamamıza yine klinik araştırmalar yardımcı olur. Bu sayede hastalıkların önlenmesi, tanı ve tedavi süreçlerinin geliştirilmesi mümkün olabilir” diye konuştu.

Bilim insanlarına rehberlik eder, literatüre katkı sağlar

Klinik araştırmaların, tıbbi bilginin artırılmasına önemli oranda katkıda bulunduğunun altını çizen Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Bu çalışmaların sonuçları, tıbbi literatüre katkı sağlar ve diğer hekimlere ve araştırmacılara rehberlik eder. Klinik araştırmalar sağlık alanında önemli bir role sahiptir” dedi.

Yaşam süresini uzatmada klinik çalışmaların önemi büyük

 Klinik araştırmaların sağlık alanında birçok konuda ve sorunun çözümüne katkıda bulunabildiğini ifade eden Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, sözlerini şöyle tamamladı:

“Hastalıkların daha iyi anlaşılması, önlenmesi ve tedavi edilmesi oldukça önemlidir. En çok yeni ilaç geliştirme alanında katkı sağlar. Kanser alanında yeni tedaviler, yeni geliştirilen ilaçlar klinik araştırmalar sayesindedir. Hipertansiyon, diyabet gibi toplumda sık görülen hastalıkların tedavisinde önemli ilaçlar yaşam süresini uzatmıştır. COVID-19 pandemisinde aşılar klinik araştırmalar ile geliştirilmiştir.

Haber-Foto: Ayşegül Arıkan Erben